ช่วงวัยเด็กเล็ก 1-3 ขวบ โภชนาการสำคัญที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตคือ อาหารในกลุ่มพลังงาน ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน การจัดเตรียมอาหารให้ลูกวัยนี้จึงต้องเน้นที่วัตถุดิบอาหารครบคุณค่าห้าหมู่ในปริมาณที่เหมาะสม แต่หากลูกได้รับ “โปรตีน” มากเกินไปในช่วงวัยนี้ ไตลูกจะทำงานหนักและส่งผลให้ลูกมีโอกาสเติบโตเป็นคนอ้วน มากกว่าจะทำให้สูง และมีภาวะเสี่ยงที่จะเป็นโรคไม่ติดต่อ (non-communicated diseases, NCD) ในระยะยาว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิต สูง และโรคหัวใจ หรือหากลูกได้รับโปรตีนน้อยเกินไปก็อาจส่งผลให้เป็นเด็กแคระแกร็นได้


...
แพทย์หญิงกิติมา ยุทธวงศ์ กุมารแพทย์และผู้อำนวยการบริหารสมาคมผู้ผลิตอาหารทารกและเด็กเล็ก ได้อธิบายว่า พ่อแม่ต้องคำนึงให้มากในเรื่องการจัดเตรียมอาหารให้ลูกในวัยเด็กเล็ก 1-3 ขวบ เนื่องจากเด็กเล็กที่ได้รับโปรตีนมากเกินไป จะมีความเสี่ยงต่อภาวะอ้วน น้ำหนักเกิน และโรคในกลุ่ม NCDs ในวัยผู้ใหญ่ ส่วนเรื่องความสูง แม้ว่าโปรตีนจะเป็นสารอาหารที่ช่วยสร้างกล้ามเนื้อเพื่อการเจริญเติบโตของร่างกาย แต่ความสูงคือการเติบโตของกระดูก และโภชนาการสำคัญที่ส่งเสริมคือ แคลเซียม ฟอสฟอรัส และวิตามินดี สำหรับโปรตีนเป็นสารอาหารกลุ่มพลังงานที่ร่างกายเด็กในช่วงวัย 1-3 ขวบ ต้องการมาก เพราะเป็นช่วงที่ร่างกายและสมองกำลังเจริญเติบโตเร็วมากอีกช่วงหนึ่งของชีวิต เด็กเล็กวัยนี้ต้องการพลังงานวันละ 1,000 กิโลแคลอรี สัดส่วนโปรตีนต่อวันไม่ควรเกินร้อยละ 15 ของพลังงานทั้งหมด หรือประมาณ 19 กรัมต่อวัน หรือเทียบเป็นปริมาณเนื้อสัตว์ประมาณ 3 ช้อนกินข้าว สิ่งสำคัญคือ เด็กต้องได้รับโปรตีนทุกวันและควรเป็นโปรตีนที่ดีมีคุณภาพในปริมาณเหมาะสม หากกินโปรตีนมากเกินไป จะส่งผลต่อการทำงานของไตในการกำจัดของเสียที่เกิดจากการได้รับโปรตีนมากเกิน หากขาดโปรตีนต่อเนื่อง ก็จะมีผลกระทบต่อการเติบโต อาจทำให้มีภาวะแคระแกร็น และเจ็บป่วยได้ง่าย ดังนั้น ควรเลือกโปรตีนคุณภาพดี เพื่อลดปริมาณรวมของโปรตีนที่ได้รับ


ผู้เชี่ยวชาญเสริมต่อว่า แหล่งโปรตีนคุณภาพดีสำหรับเด็กเล็ก นอกเหนือจากเนื้อสัตว์ ปลา ไข่ ยังมีนมและผลิตภัณฑ์นมรวมอยู่ด้วย เนื่องจากนมเป็นอาหารในมื้อเสริมของเด็กเล็ก การกินนมวันละ 2-3 แก้ว/กล่อง จะช่วยเติมเต็มโภชนาการที่เด็กได้รับไม่ครบถ้วนเพียงพอจากอาหารมื้อหลักที่กินอันเป็นผลมาจากพฤติกรรมการกินประเภทเลือกกิน หรือกินได้น้อยในแต่ละมื้อ นมสำหรับเด็กเล็กมี 2 ประเภท ได้แก่ นมวัว และนมดัดแปลงที่เติมสารอาหาร ซึ่งมีทั้งแบบผงและแบบกล่องยูเอชที ดังนั้น ควรจัดโภชนาการต่างๆให้เพียงพอและสมดุล ซึ่งเด็กเล็กควรกินไข่วันละฟองและดื่มนมทุกวัน กินปลา หมู ไก่ สลับกันไป หรือกินเต้าหู้ทดแทนเนื้อสัตว์ในบางมื้อ คุณแม่ควรจัดอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงให้ลูกกินด้วย เช่น ตับ เลือด ไข่แดง รวมทั้งผักใบเขียวเข้มสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง เพื่อป้องกันภาวะซีดจากโลหิตจาง.