ไม่นานมานี้ นักอนุรักษ์รวมถึงคนรักสัตว์ทั้งหลาย คงใจหายกับข่าวการจากไปของ ฮารัมเบ กอริลลาสายพันธ์ุ เวสเทิร์น โลว์แลนด์ ซึ่งเป็นสัตว์หายาก และเป็น 1 ใน 10 สัตว์ป่าที่เสี่ยงสูญพันธ์ุ เจ้าหน้าที่ของสวนสัตว์ซินซินแนติ ในรัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา จำเป็นต้องสังหารมันเพื่อช่วยชีวิตเด็กชายวัย 4 ขวบ
วันนี้ ไทยรัฐออนไลน์ จะพาคุณไปรู้จัก กอริลลา เครือญาติทางสายพันธุ์ของมนุษย์ ที่มีดีเอ็นเอใกล้เคียงกับมนุษย์มากเกือบ 99% ถือเป็นสัตว์อนุรักษ์ที่สำคัญต่อระบบนิเวศของผืนป่าแถบแอฟริกา มาหาคำตอบกันว่าทำไมลิงยักษ์สายพันธุ์นี้ถึงใกล้สูญพันธุ์ในระดับวิกฤติ?
1. กอริลลา เป็นลิงเอปที่อยู่ในเผ่า Gorillini และสกุล Gorilla ไม่มีหาง ตัวสูงขนาดคนแต่ล่ำสันและแข็งแรงกว่ามาก เป็นไพรเมตที่มีขนาดใหญ่ที่สุดที่ยังดำรงเผ่าพันธุ์มาจนถึงปัจจุบัน (ไพรเมต : เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม จำพวกลิงมีหาง ลิงไม่มีหาง รวมถึงมนุษย์ด้วย
จัดอันดับโดยการสังเกตจากลักษณะทางกายภาพ เช่น มีนิ้ว มีเล็บมือแบน มีฟัน 4 ประเภท ฟันตัด ฟันเขี้ยว ฟันกรามหน้า และฟันกราม มีกระบอกตา มีเต้านม 1 คู่ มีกระดูกไหปลาร้า กระดูกสะบัก ต่อมเหงื่อ มีกะโหลกกลม เชื่อมต่อกับกระดูกสันหลังในแนวยืน เป็นต้น)
2. กอริลลา มีถิ่นกำเนิดอยู่ในตอนกลางของทวีปแอฟริกา ทั้งที่เป็นที่ราบต่ำ และเป็นภูเขาสูงแถบเทือกเขาวีรูงกาที่มีระดับความสูงจากน้ำทะเลถึง 2,200–4,300 เมตร กอริลลานับได้ว่าเป็นเอปที่มีความใกล้เคียงกับมนุษย์มากที่สุดรองจากชิมแปนซีและโบโนโบ โดยมีดีเอ็นเอที่ใกล้เคียงกับมนุษย์ถึง 95% - 99%
3. กอริลลา แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิดใหญ่ๆ ได้แก่ กอริลลาที่ลุ่มตะวันตก กอริลลาที่ลุ่มตะวันออก กอริลลาแม่น้ำครอสส์ และกอริลลาภูเขา มีข้อมูลระบุว่านักอนุรักษ์จัดอันดับสัตว์ป่า 10 ชนิดที่ใกล้สูญพันธุ์ที่สุดในโลก ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ กอริลลาแม่น้ำครอสส์ และกอริลลาภูเขา ประชากรกอริลลาทั้งหมดเหลืออยู่ราว 300-400 ตัว
...
4. สำหรับกอริลลา สายพันธ์ุเวสเทิร์น โลว์แลนด์ นั้นก็เป็นอีกหนึ่งสายพันธุ์ย่อย ที่ถูกจัดให้เป็นสัตว์เสี่ยงสูญพันธ์ุในระดับวิกฤติ (critically endangered)
5. สาเหตุที่ทำให้ กอริลลา เป็นสัตว์เสี่ยงสูญพันธ์ุในระดับวิกฤติ เนื่องจากมันถูกคุกคามจากการล่าของมนุษย์เพื่อกินเนื้อ ป่าที่อยู่อาศัยก็ถูกบุกรุกอย่างหนักเพื่อทำการเกษตร นอกจากนี้มันยังถูกเล่นงานจากเชื้อไวรัสมรณะอีโบลา ที่ทำให้ลิงป่าตายและลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว
6. บางสายพันธุ์นอกจากถูกพรานล่าเพื่อกินเนื้อแล้ว ลูกกอริลลายังถูกล่าเพื่อเอาไปค้าในตลาดมืดแบบผิดกฎหมาย ส่วนพื้นที่ป่าแถบเทือกเขาวีรูงกา ชายแดนประเทศยูกันดา-รวันดา ที่เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของกอริลลาแถบนั้น ก็กลายเป็เหมืองถ่านหินของมนุษย์ไปแล้ว
7. แม้เจ้าฮารัมเบ กอริลลาสายพันธ์ุ เวสเทิร์น โลว์แลนด์ ของสวนสัตว์ซินซินแนติ ในรัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา จะต้องจบชีวิตลงไป แต่ยังมีข่าวดีว่าที่สวนสัตว์เดนเวอร์ รัฐโคโลราโด สหรัฐอเมริกา ได้ต้อนรับการเกิดใหม่ของลูกกอริลลา ที่ชื่อว่า อาเดป้า เมื่อช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2016 ต้นปีที่ผ่านมา เป็นลูกกอริลลาเพศเมีย สายพันธุ์เวสเทิร์น โลว์แลนด์ แม่ของมันชื่อทินก้าและพ่อของมันชื่อจิม
8. เจ้าอาเดป้า นับเป็นกอริลลาน้อยสายพันธุ์เวสเทิร์น โลว์แลนด์ตัวแรก ในรอบ 11 ปี ที่เกิดในสวนสัตว์เดนเวอร์ และกลายมาเป็นสมาชิกกอริลลาสายพันธุ์เวสเทิร์น โลว์แลนด์ตัวที่ 5 ของสวนสัตว์เดนเวอร์
9. อีกแห่งหนึ่งยังพบอีกว่า มีกอริลลาเพศผู้สายพันธุ์เวสเทิร์น โลว์แลนด์ ที่ชื่อว่า ชาบานี่ ถูกย้ายจากประเทศเนเธอร์แลนด์ มายังประเทศออสเตรเลียเมื่ออายุได้เพียง 2 เดือน พร้อมกับพ่อแม่ของตัวเองในเดือนธันวาคม 1996
10. จากนั้น เจ้าชาบานี่ เติบโตในสวนสัตว์ทารองก้า นครซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลีย จนโตเป็นหนุ่ม และต่อมาได้ย้ายมาอยู่ที่ประเทศญี่ปุ่น เมื่อปี 2007 โดยเจ้าชาบานี่ ได้รับฉายาว่าเป็นกอริลลาที่หล่อที่สุด ทำให้สาวๆ ชาวญี่ปุ่นแห่ไปชมจำนวนมาก และด้วยความมีชีวิตชีวาของชาบานี่ ทำให้มันโด่งดังในสังคมออนไลน์ของประเทศญี่ปุ่นอย่างรวดเร็ว.