รู้จัก พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ผ้าไทย

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชดำริให้จัดตั้งพิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถขึ้น เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับผ้าไทย และประวัติศาสตร์ เครื่องแต่งกายของคนไทย ตั้งอยู่ที่หอรัษฎากรพิพัฒน์ ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นนอก ริมกำแพงพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ

ต่อมา ใน พ.ศ. 2546 สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใช้อาคารหอรัษฎากรพิพัฒน์เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ และเปิดดำเนินการอย่างเป็นทางการในวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 โดยมีวัตถุประสงค์ในการรวบรวมจัดเก็บรักษาผ้าไทย และเอกสารที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนจัดแสดงงานหัตถศิลป์จากผ้าอันทรงคุณค่าของราชสำนัก และผ้าพื้นเมืองต่างๆ เพื่อสืบสานพระราชปณิธานในการอนุรักษ์การทอผ้าของไทยให้คงอยู่เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติสืบไป

ในวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จเยือนพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เป็นการส่วนพระองค์ เพื่อทอดพระเนตรห้องจัดแสดงต่างๆ ห้องปฏิบัติการอนุรักษ์ ตลอดจนร้านพิพิธภัณฑ์

ภายในประกอบด้วย ห้องนิทรรศการกึ่งถาวร และห้องนิทรรศการชั่วคราว ได้แก่

1. ห้องประชุม สิริราชพัสตราบรมราชินีนาถ

จัดขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษา 12 สิงหาคม พ.ศ. 2565 และเพื่อเผยแพร่พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงผ่านฉลองพระองค์ ในช่วงเวลาต่างๆ

2. ห้องจัดแสดง 3-4 

จัดแสดงผ้าที่สวยงามเป็นเอกลักษณ์จากภูมิภาคต่างๆ ของประเทศไทย ผ่านผลงานศิลปะสื่อผสมร่วมสมัยที่ผลิตจากผ้ามูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในภูมิภาคต่างๆ นอกจากนี้ยังจัดแสดงตัวอย่างผ้าแต่ละประเภทและอุปกรณ์ทอผ้า รวมถึงกรรมวิธีการทอผ้าหลากชนิด เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในความเป็นมา และความสำคัญของผ้าแต่ละท้องถิ่น

3. ห้องกิจกรรม

ออกแบบเพื่อใช้เป็นพื้นที่ประกอบกิจกรรมส่งเสริมความรู้ความเข้าใจที่เชื่อมโยงและมีความสัมพันธ์กับนิทรรศการหลักของพิพิธภัณฑ์ฯ

4. ร้านพิพิธภัณฑ์

เป็นร้านจำหน่ายหนังสือ และผลิตภัณฑ์ต่างๆ ของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ตลอดจนผลิตภัณฑ์ของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทั้งในแบบดั้งเดิม และแบบร่วมสมัย เช่น สินค้าตกแต่งบ้าน เครื่องแต่งกายที่ทำจากผ้าฝ้าย และผ้าไหม เครื่องประดับ เครื่องจักสาน เครื่องเขียน และดอกไม้ประดิษฐ์ เป็นต้น นอกจากนี้ร้านพิพิธภัณฑ์ยังจำหน่ายสินค้าที่ออกแบบขึ้นมาพิเศษเพื่อให้เกี่ยวเนื่องกับนิทรรศการที่จัดแสดงด้วย

พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เปิดให้เข้าชมทุกวันตั้งแต่เวลา 09.00-16.30 น. ปิดจำหน่ายบัตรเข้าชมรอบสุดท้าย เวลา 15.30 น.

พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ตั้งอยู่ที่ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ซึ่งอยู่ในบริเวณ พระบรมมหาราชวัง (วัดพระแก้ว) บริเวณทางเข้า ประตูวิเศษไชยศรี (ประตูทางเข้าหลักสำหรับนักท่องเที่ยว) ถนนหน้าพระลาน แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200

วิธีเดินทางไปยังพิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์

การเดินทางที่สะดวกที่สุด แนะนำให้ใช้บริการขนส่งสาธารณะ เนื่องจากบริเวณรอบพระบรมมหาราชวังมีที่จอดรถจำกัดมาก 

• รถไฟฟ้า MRT สามารถเดินทางได้ด้วยสายสีน้ำเงิน ลงสถานี สนามไชย (Sanam Chai) ทางออก 1 (มิวเซียมสยาม) จากสถานี สามารถเดินเท้าต่อไปยังพระบรมมหาราชวังได้ (ประมาณ 10-15 นาที) หรือจะใช้บริการรถตุ๊กตุ๊ก หรือรถมอเตอร์ไซค์รับจ้างต่อไปยังทางเข้าก็ได้
• เรือด่วนเจ้าพระยา ลงที่ท่าเรือ ท่าช้าง (N9) เมื่อลงเรือ ให้เดินออกจากท่าเรือและเดินตรงมายังทางเข้าพระบรมมหาราชวัง (ประตูวิเศษไชยศรี) พิพิธภัณฑ์จะอยู่ทางขวามือเมื่อเดินผ่านประตูเข้ามา
• รถโดยสารประจำทาง (รถเมล์) มีรถเมล์หลายสายที่ผ่านบริเวณสนามหลวงและท่าช้าง เช่น สาย 3, 25, 32, 44, 47, 53, 64, 82, 503, 508
• ด้านรถยนต์ส่วนตัว ไม่แนะนำให้ขับรถมาเอง เนื่องจากที่จอดรถหายากมาก หากจำเป็นจริงๆ สามารถหาที่จอดได้ที่อาคารจอดรถของเอกชนในบริเวณใกล้เคียง เช่น ท่ามหาราช หรือบริเวณวัดมหาธาตุ ซึ่งอาจมีค่าบริการ

เนื่องจากพิพิธภัณฑ์ตั้งอยู่ในเขตพระบรมมหาราชวัง ผู้เข้าชม ต้องแต่งกายสุภาพ (งดเสื้อแขนกุด, เสื้อสายเดี่ยว, กางเกงขาสั้น, กระโปรงสั้น หรือกางเกงรัดรูป)

ที่มา : พระบรมมหาราชวัง, พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ, ททท.