วันไหว้พระจันทร์เป็นเทศกาลสำคัญของชาวจีนที่มีความเชื่อและข้อปฏิบัติสืบทอดกันมา ซึ่งมีทั้งสิ่งที่ควรทำและข้อห้าม เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว สำหรับวันไหว้พระจันทร์ 2568 มีข้อห้ามที่ควรรู้ดังนี้
ข้อห้ามที่เกี่ยวข้องกับการไหว้
1. ผู้ชายไม่ควรไหว้พระจันทร์ ตามความเชื่อของจีน พระจันทร์เป็นตัวแทนของเทพธิดาฉางเอ๋อ (Chang'e) ซึ่งเป็นพลังงานหยิน (Yin) ส่วนผู้ชายมีพลังงานหยาง (Yang) จึงไม่ควรไหว้พระจันทร์ เพราะอาจถือเป็นการลบหลู่เทพธิดาได้
2. ไม่ควรจ้องมองดวงจันทร์นานเกินไป ควรไหว้และขอพรพอประมาณ ไม่ควรจ้องมองดวงจันทร์เป็นเวลานานเกินไป
ข้อห้ามที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรม
1. ห้ามทะเลาะวิวาท การทะเลาะเบาะแว้งในวันนี้จะนำพาความไม่สงบมาสู่ชีวิต
2. ห้ามใช้ของมีคม การใช้ของมีคมในวันไหว้พระจันทร์อาจถือเป็นการตัดโชคลาภ
3. ไม่ควรทำความสะอาดบ้าน เชื่อว่าการทำความสะอาดบ้านในวันไหว้พระจันทร์เป็นการปัดเป่าโชคลาภและความมั่งคั่งออกไปจากบ้าน
4. ห้ามสระผมหรือตัดผม การสระผมหรือตัดผมในวันนี้อาจเป็นการชะล้างโชคลาภและความมั่นคงออกไป
...
5. ไม่ควรหมกตัวอยู่แต่ในห้อง ควรออกมารับพลังงานดี ๆ ในช่วงเทศกาล
6. ห้ามใส่เสื้อผ้าสีขาวและดำ เพราะสีขาวและสีดำมักเกี่ยวข้องกับการไว้ทุกข์ในวัฒนธรรมจีน จึงควรหลีกเลี่ยงการสวมใส่ในเทศกาลที่เป็นมงคล
7. ห้ามกินอาหารทิ้งขว้าง ควรทานอาหารให้หมด ไม่ควรเหลือทิ้งขว้างเพราะถือว่าไม่เป็นมงคล
การปฏิบัติตามข้อห้ามเหล่านี้เป็นความเชื่อส่วนบุคคลที่สืบทอดกันมา การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามจะช่วยเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลและความสบายใจในช่วงเทศกาลได้
ทั้งนี้ ข้อห้ามในเทศกาลสำคัญของชาวจีนอย่างวันไหว้พระจันทร์ วันสารทจีน และวันตรุษจีน มีความคล้ายคลึงและแตกต่างกันไปตามจุดประสงค์ของแต่ละเทศกาล ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อและประเพณีที่แตกต่างกัน ดังนี้
ความคล้ายคลึงกัน
1. การทำความสะอาดบ้าน ทั้ง 3 เทศกาลมักมีข้อห้ามไม่ให้ทำความสะอาดบ้านในวันไหว้ เพราะเชื่อว่าเป็นการปัดกวาดโชคลาภและความมั่งคั่งออกไปจากบ้าน
2. การสระผมและตัดผม เป็นข้อห้ามที่พบได้บ่อยในทั้งสามเทศกาล เพราะเชื่อว่าเป็นการชะล้างโชคลาภออกไป
3. การใช้ของมีคม หลายความเชื่อกล่าวว่าการใช้ของมีคมในวันสำคัญจะเหมือนการตัดโชคลาภ
4. การพูดจาและพฤติกรรม ทั้ง 3 เทศกาลเน้นเรื่องความสามัคคีในครอบครัว จึงมีข้อห้ามการทะเลาะวิวาทหรือการพูดจาหยาบคาย
5. การแต่งกาย การสวมใส่เสื้อผ้าสีขาวและดำมักเป็นข้อห้ามในเทศกาลที่เป็นมงคล เช่น วันตรุษจีนและวันไหว้พระจันทร์ เพราะสีเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการไว้ทุกข์
ความแตกต่างกัน
1. วันไหว้พระจันทร์ เป็นเทศกาลที่เน้นการบูชาเทพธิดาฉางเอ๋อและดวงจันทร์ ซึ่งเป็นตัวแทนของพลังหยิน
ข้อห้ามเฉพาะ
- ผู้ชายห้ามไหว้พระจันทร์ เนื่องจากพระจันทร์มีพลังหยิน ผู้ชายมีพลังหยาง จึงไม่ควรไหว้เพื่อไม่ให้เป็นการลบหลู่
- ห้ามจ้องมองดวงจันทร์นานเกินไป ควรไหว้และขอพรพอประมาณ
- ห้ามแกล้งกระต่าย เชื่อว่ากระต่ายเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่บนดวงจันทร์กับฉางเอ๋อ
2. วันสารทจีน เป็นช่วงเวลาที่ประตูนรกเปิดให้วิญญาณทั้งหลายมารับส่วนบุญบนโลกมนุษย์ จึงเป็นเทศกาลที่เน้นการไหว้บรรพบุรุษและผีไร้ญาติ
ข้อห้ามเฉพาะ:
- ห้ามเดินทางไกลหรืออยู่นอกบ้านยามวิกาล เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่วิญญาณอาจออกมาเดินเพ่นพ่าน
- ห้ามแต่งงานหรือเริ่มธุรกิจใหม่ ถือเป็นเดือนที่ไม่เป็นมงคล ไม่เหมาะกับการเริ่มต้นสิ่งใหม่
- ห้ามว่ายน้ำตอนกลางคืน เชื่อว่าวิญญาณอาจมาดึงขาได้
- ห้ามสวมเสื้อผ้าสีแดง ในบางความเชื่อเชื่อว่าสีแดงจะดึงดูดความสนใจของวิญญาณ
- ห้ามปักตะเกียบในชามข้าว เพราะเหมือนการปักธูปไหว้ผี
3. วันตรุษจีน เป็นเทศกาลขึ้นปีใหม่ของชาวจีน เน้นการเฉลิมฉลองและขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคลตลอดปี
ข้อห้ามเฉพาะ:
- ห้ามซักผ้า เชื่อว่าเทพเจ้าแห่งน้ำเกิดในวันนี้ การซักผ้าจึงถือเป็นการลบหลู่
- ห้ามให้ยืมเงิน เพื่อไม่ให้มีหนี้สินตลอดปีใหม่
- ห้ามทำของแตก เพราะถือเป็นลางไม่ดี จะทำให้ครอบครัวแตกแยก
- ห้ามร้องไห้ เชื่อว่าจะทำให้มีเรื่องเศร้าตลอดปี
- ห้ามกินโจ๊กในตอนเช้า เพราะเหมือนเป็นการขัดขวางไม่ให้ร่ำรวย
...
ดังนั้นข้อห้ามในแต่ละเทศกาลมีจุดกำเนิดจากความเชื่อและจุดประสงค์ที่ต่างกัน วันไหว้พระจันทร์เน้นการบูชาเทพเจ้าและดวงจันทร์ วันสารทจีนเน้นการระมัดระวังจากวิญญาณ และวันตรุษจีนเน้นการเริ่มต้นปีใหม่ด้วยสิ่งที่เป็นมงคลที่สุด