ยุคปัจจุบัน ที่ไม่สามารถปฎิเสธได้ว่าการทำงานคือส่วนหนึ่งชีวิต มีผู้คนจำนวนไม่น้อยต่างทุ่มเทแรงกายแรงใจให้กับหน้าที่การงาน จนบางครั้งอาจหลงลืมไปว่าร่างกายและจิตใจก็มีขีดจำกัด
“คาโรชิซินโดรม” (Karoshi Syndrome) หรือภาวะทำงานหนักจนตาย จึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป แต่เป็นภัยเงียบที่คืบคลานเข้ามาพร้อมกับความเครียดและความเหนื่อยล้าสะสม จนอาจนำไปสู่โศกนาฏกรรมที่ไม่คาดคิด การตระหนักรู้ถึงสัญญาณเตือนจากร่างกายจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ก่อนที่ภาวะ “หมดไฟ” จะรุนแรงจนกลายเป็น “หมดลม”
คาโรชิซินโดรม คืออะไร คาโรชิซินโดรม มีรากฐานมาจากคำว่า “คาโรชิ” นภาษาญี่ปุ่นที่แปลตรงตัวว่า “ความตายจากการทำงานหนัก” ซึ่งได้รับการยอมรับทางการแพทย์ว่าเป็นภาวะที่การทำงานหนักและต่อเนื่องเป็นเวลานาน ประกอบกับความเครียดสูง ส่งผลให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บร้ายแรงเฉียบพลัน
โดย โรคภัยไข้เจ็บร้ายแรงเฉียบพลัน จะเกิดขึ้นได้ง่ายเฉพาะอย่างยิ่ง โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) และ ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure) ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิต นอกจากนี้ยังรวมถึงปัญหาสุขภาพจิตที่รุนแรงจนนำไปสู่การฆ่าตัวตาย หรือที่เรียกว่า “คาโรจิซัทสึ” (Karojisatsu)
ภาวะนี้ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน แต่เป็นผลจากการสะสมความเหนื่อยล้าและความเครียดเป็นเวลานาน จนร่างกายและจิตใจไม่สามารถฟื้นฟูได้ทันท่วงที
ชวนเช็กลิสต์ สัญญาณเตือนจากร่างกายและจิตใจจาก .ภาวะคาโรชิซินโดรมก่อนสายเกินไป
การสังเกตความผิดปกติของตนเองและคนรอบข้าง คือ ด่านแรกที่จะช่วยป้องกันไม่ให้สถานการณ์เลวร้ายลง สัญญาณเตือนของคาโรชิซินโดรมสามารถแบ่งออกได้เป็นด้านร่างกายและจิตใจ ดังนี้
สัญญาณเตือนคาโรชิซินโดรมทางร่างกาย
...
- อ่อนเพลียเรื้อรัง: รู้สึกเหนื่อยตลอดเวลา แม้จะได้นอนพักผ่อนแล้วก็ตาม ไม่มีเรี่ยวแรงทำกิจกรรมที่เคยชอบ
- นอนไม่หลับ หรือนอนหลับไม่สนิท: มีปัญหาในการนอนหลับ หลับยาก ตื่นกลางดึก หรือฝันร้ายเกี่ยวกับเรื่องงานอยู่บ่อยครั้ง
- ปวดศีรษะและปวดเมื่อยตามร่างกาย: มีอาการปวดศีรษะเรื้อรัง ปวดตึงบริเวณคอ บ่า ไหล่ และหลัง โดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด
- ปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร: รู้สึกเบื่ออาหาร ปวดท้อง ท้องอืด หรือเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ
- ระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง: เจ็บป่วยได้ง่าย เป็นหวัดหรือติดเชื้อบ่อยกว่าปกติ
- ใจสั่นหรือเจ็บหน้าอก: มีอาการใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือรู้สึกแน่นหน้าอกเป็นครั้งคราว ซึ่งอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคหัวใจ
สัญญาณเตือนทางจิตใจและพฤติกรรม
- หมกมุ่นกับเรื่องงานตลอดเวลา: ไม่สามารถสลัดเรื่องงานออกจากความคิดได้ แม้อยู่นอกเวลางานหรือในวันหยุด
- อารมณ์แปรปรวน: หงุดหงิดง่าย ฉุนเฉียว โมโหร้าย หรือในทางกลับกันอาจรู้สึกเศร้าซึม สิ้นหวัง และหดหู่
- สมาธิและความจำลดลง: ไม่สามารถจดจ่อกับสิ่งใดได้นาน ขี้ลืม และประสิทธิภาพในการทำงานลดลง
- แยกตัวออกจากสังคม: ไม่อยากพบปะผู้คน ไม่มีเวลาให้กับครอบครัวและเพื่อนฝูง รู้สึกโดดเดี่ยว
- รู้สึกผิดเมื่อต้องลาพัก: ไม่กล้าลางานแม้จะป่วยหรือรู้สึกไม่ไหว เพราะกังวลว่าจะเป็นภาระของเพื่อนร่วมงาน หรือมีงานค้างคาจำนวนมาก
- พึ่งพาสารกระตุ้นหรือแอลกอฮอล์: ต้องใช้เครื่องดื่มคาเฟอีนในปริมาณมากเพื่อให้ตื่นตัว หรือดื่มแอลกอฮอล์เพื่อช่วยให้หลับและผ่อนคลาย