AI ในปัจจุบันไม่ใช่เพียงแค่เทคโนโลยีที่ล้ำสมัย แต่กำลังก้าวเข้ามาเป็นผู้ช่วยสำคัญในการวางแผนจัดการทุกสิ่งอย่างในโลกดิจิทัลของเราทั้งตอนยังมีชีวิต และหลังจากที่เราจากไป
โดยรู้จักกันในชื่อ “AI ผู้ช่วยส่วนตัวจัดระเบียบชีวิตดิจิทัลหลังความตาย” ซึ่งแม้กฎหมายไทยยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นสำหรับเรื่องนี้แต่ AI ก็สามารถช่วยเตรียมความพร้อมได้หลากหลายด้านที่น่าสนใจดังนี้
หน้าที่การรวบรวมและจัดหมวดหมู่ข้อมูลดิจิทัล (Digital Asset Inventory & Categorization) ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น
AI Scan & Identify ลองนึกภาพ AI สแกนอีเมล, คลาวด์, และทุกกิจกรรมออนไลน์ของคุณ เพื่อระบุว่ามีบัญชีไหนบ้างที่ยังดำเนินการ ไม่ว่าจะเป็นโซเชียลมีเดีย, ธนาคารออนไลน์, คริปโต, รูปภาพ, วิดีโอ หรือแม้แต่การสมัครสมาชิกต่างๆ สามารถนำข้อมูลเหล่านี้ไปจัดการต่อ หรือยุติได้ตามความปรารถนา
รวมถึง Automated Categorization หรือการใช้ AI จัดหมวดหมู่สินทรัพย์ดิจิทัลเหล่านี้ให้ เช่น บัญชีที่มีมูลค่าทางการเงิน, บัญชีที่มีคุณค่าทางใจ, หรือบัญชีที่ควรลบทิ้ง พร้อมแนะนำแนวทางการจัดการเบื้องต้นให้ด้วย
นอกจากนี้ยังมีการช่วยร่างพินัยกรรมและคำสั่งเสีย (Will & Directive Drafting Assistance) ด้วย AI-Powered Templates ปัจจุบันแม้พินัยกรรมไทยต้องเป็นลายลักษณ์อักษรพร้อมพยาน แต่ AI สามารถช่วยสร้างร่างพินัยกรรมดิจิทัลเบื้องต้นได้ มีเทมเพลตที่ครอบคลุมการระบุผู้จัดการมรดกดิจิทัล, คำสั่งจัดการบัญชีโซเชียลมีเดีย, หรือการโอนถ่ายข้อมูล และเครื่องมือช่วยเหลืออย่าง Language & Clarity Check เครื่องมือ AI ที่ใช้ตรวจสอบภาษาให้ชัดเจน ครบถ้วน และสอดคล้องกับความต้องการของคุณ เพื่อให้ทุกคำสั่งเป็นไปตามความตั้งใจ
...
การสื่อสารและแจ้งเตือน (Communication & Notification)
Automated Notification หนึ่งเครื่องมือที่ทำให้คุณสามารถตั้งโปรแกรมให้ AI ส่งข้อความหรือคำสั่งไปยังบุคคลที่ระบุไว้ เช่น ผู้จัดการมรดก, ครอบครัว, หรือเพื่อนสนิท เมื่อถึงเวลาที่กำหนด เช่น เมื่อ AI ตรวจพบว่าไม่มีความเคลื่อนไหวในบัญชีนานเกินไปตามค่าที่กำหนดไว้ หรือได้รับข้อมูลการเสียชีวิต
อีกทั้ง Personalized Messages ที่ให้ AI ช่วยสร้างข้อความส่วนตัวถึงคนสำคัญ เพื่อส่งมอบความรู้สึก, ความรัก, หรือคำแนะนำหลังการจากไปของคุณ
การจัดการบัญชีโซเชียลมีเดีย (Social Media Management)
Memorialization/Deletion Guidance แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียส่วนใหญ่มีนโยบายจัดการบัญชีผู้เสียชีวิตอยู่แล้ว AI สามารถแนะนำขั้นตอนและลิงก์ที่เกี่ยวข้องเพื่อแจ้งแพลตฟอร์มเหล่านี้ได้ และ Content Curation (with caution) ในอนาคต AI อาจช่วยจัดการเนื้อหาในบัญชีโซเชียลมีเดียหลังเสียชีวิต เช่น สร้างโพสต์รำลึกอัตโนมัติ หรือคัดเลือกรูปภาพ และวิดีโอเพื่อเก็บไว้ ข้อมูลส่วนนี้ต้องพิจารณาเรื่องความเป็นส่วนตัวและจริยธรรมอย่างรอบคอบตามกฎหมายในอนาคต
การรักษาความปลอดภัยและการเข้าถึง (Security & Access)
Secure Password Vaults การใช้ AI-powered password managers เพื่อจัดเก็บข้อมูลการเข้าสู่ระบบทั้งหมดได้อย่างปลอดภัย และอนุญาตให้ผู้ที่คุณมอบสิทธิ์เข้าถึงได้เมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม
และระบบที่คุ้นเคยอย่าง Two-Factor Authentication (2FA) Management ที่ใช้ AI ช่วยจัดการการยืนยันตัวตนแบบ 2FA ที่มักเป็นอุปสรรคในการเข้าถึงบัญชีหลังเสียชีวิต ด้วยการจัดเก็บรหัสสำรองหรือคำแนะนำสำหรับผู้จัดการมรดก
การดูแลตัวตนดิจิทัล (Digital Afterlife/Legacy Creation)
ไม่ว่าจะเป็น AI Chatbots/Avatars (Emerging Trend) ซึ่ง แนวคิดนี้กำลังพัฒนา AI สามารถเรียนรู้บุคลิก, วิธีพูด, และความทรงจำของคุณจากข้อมูลดิจิทัล เพื่อสร้าง Chatbot หรือ Avatar ที่โต้ตอบกับคนที่คุณรักได้หลังเสียชีวิต อย่างไรก็ตาม AI นี้เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่มีประเด็นจริยธรรมที่ต้องพิจารณาอย่างมาก
Curated Memories AI ช่วยรวบรวมและจัดระเบียบรูปภาพ, วิดีโอ, ข้อความ เพื่อสร้างอัลบั้มดิจิทัล หรือไทม์ไลน์ชีวิตให้เป็นความทรงจำสำหรับคนรุ่นหลังในการรำลึก
ข้อควรพิจารณาในโลกของ AI และมรดกดิจิทัล
แม้ AI จะเป็นผู้ช่วยที่น่าทึ่ง แต่ก็มีข้อจำกัดและประเด็นสำคัญที่ต้องคำนึงถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทย ที่มีข้อกฎหมาย พินัยกรรมส่วนใหญ่ยังคงเน้นความเป็นลายลักษณ์อักษรและพยาน การใช้ AI ในการสร้างพินัยกรรมอาจยังไม่ได้รับการยอมรับทางกฎหมายโดยตรง ดังนั้น “การปรึกษาทนายความผู้เชี่ยวชาญจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด”
ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย เพราะการให้ AI จัดการข้อมูลส่วนตัวจำนวนมากของคุณต้องมาพร้อมกับระบบความปลอดภัยที่รัดกุม เพื่อป้องกันการรั่วไหลของข้อมูลหรือการเข้าถึงโดยไม่ได้รับอนุญาต
จริยธรรมการใช้ AI ในการสร้าง "ตัวตนดิจิทัล" หลังความตายเป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อนและมีการถกเถียงด้านจริยธรรมอย่างมาก ควรพิจารณาอย่างรอบคอบถึงผลกระทบต่อจิตใจของผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่หรือไม่
แม้ AI จะมีความสามารถเหล่านี้ แต่แพลตฟอร์มหรือบริการที่ใช้ AI สำหรับการวางแผนชีวิตหลังความตายโดยเฉพาะในประเทศไทยอาจยังไม่แพร่หลายเท่าในต่างประเทศ บริการส่วนใหญ่ในไทยจะเน้นไปที่การให้คำปรึกษาจาก Death Planner หรือการจัดทำเอกสารทางกฎหมายโดยทนายความ
...
AI มีศักยภาพมหาศาลในการเป็นเครื่องมือช่วยจัดการ Digital Legacy และการวางแผนชีวิตหลังความตายในยุคดิจิทัล โดยเฉพาะในด้านการรวบรวมข้อมูล, การจัดระเบียบ, และการสื่อสาร แต่นี่คือหัวใจสำคัญ ดังนั้นการทำความเข้าใจข้อกฎหมายในประเทศ และการเลือกใช้บริการหรือเครื่องมือที่มีความน่าเชื่อถือ พร้อมทั้งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายและการวางแผนมรดก เพื่อให้มั่นใจว่าความปรารถนาของคุณจะได้รับการปฏิบัติตามอย่างถูกต้องและครบถ้วน