เอเปก คืออะไร มีผลดีกับประเทศไทยแค่ไหน

เอเปก คืออะไร และการที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเอเปก 2022 นั้นดีกับประเทศไทยแค่ไหน จึงต้องทุ่มงบถึงกว่า 3 พันล้านบาทในการจัดงานครั้งนี้

ย้อนไปที่มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 26 มกราคม 2564 เห็นชอบงบประมาณ 3,283.10 ล้านบาท ให้ใช้จ่ายในการเป็นเจ้าภาพจัดประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก หรือ เอเปก 2022 (Asia-Pacific Economic Cooperation : APEC 2022 Thailand) สาเหตุที่ต้องใช้งบสูงขนาดนี้ เพราะมีการประชุมที่เกี่ยวเนื่องตลอด 1 ปี ตั้งแต่ในช่วงเดือนธันวาคม 2564 – พฤศจิกายน 2565 ซึ่งมีทั้งสิ้น 15 การประชุม ประกอบด้วย การประชุมระดับเจ้าหน้าที่อาวุโส 5 ครั้ง การประชุมระดับรัฐมนตรี 9 ครั้ง และการประชุมระดับผู้นำ 1 ครั้ง และแต่ละครั้งต้องมีกำลังเจ้าหน้าที่ดูแล ระบบรักษาความปลอดภัย และสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย

เอเปก คืออะไร

สาเหตุที่รัฐบาลให้ความสำคัญกับการประชุมเอเปก เพราะเป็นเวทีความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ที่ประเทศไทยร่วมก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2532 และปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน 21 เขตเศรษฐกิจ ได้แก่ออสเตรเลีย, บรูไน, แคนาดา, ชิลี, จีน, ฮ่องกง, อินโดนีเซีย, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, มาเลเซีย, เม็กซิโก, นิวซีแลนด์, ปาปัวนิวกินี, เปรู, ฟิลิปปินส์, รัสเซีย, สิงคโปร์, ไต้หวัน, ไทย, สหรัฐอเมริกา และเวียดนาม ที่สำคัญมีประชากรรวมกว่า 2,900 ล้านคน หรือ 38% ของประชากรโลก และมีผลิตภัณฑ์มวลรวม (จีดีพี) รวมกันกว่า 53 ล้านล้านดอลลาร์ หรือประมาณ 1,700 ล้านล้านบาท หรือ 62% เรียกว่า 2 ใน 3 ของจีดีพีโลก และมีมูลค่าการค้ารวมกันเกือบครึ่งหนึ่งของการค้าโลก

ทั้งนี้ ในการประชุม “เอเปก 2022” มีหัวข้อหลักคือ Open Connect Balance หรือ “เปิดกว้างสร้างสัมพันธ์ เชื่อมโยงกันสู่สมดุล” ซึ่งล่าสุดมีผู้นำเขตเศรษฐกิจตอบรับการเข้าร่วมแล้ว ประกอบด้วย

1. แอนโทนี แอลบานีส นายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย
2. สมเด็จพระราชาธิบดีสุลต่านฮัสซานัล โบลเกียห์ สุลต่านบรูไน
3. จัสติน ทรูโด นายกรัฐมนตรีแคนาดา
4. กาบริเอล โบริช ประธานาธิบดีชิลี
5. สี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน
6. จอห์น ลี ผู้บริหารสูงสุดฮ่องกง
7. โจโก วีโดโด ประธานาธิบดีอินโดนีเซีย
8. ฟูมิโอะ คิชิดะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น
9. ยุน ซ็อก-ย็อล ประธานาธิบดีเกาหลีใต้
10. อิซมาอิล ซับรี ยักกบ นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย
11. ตาติอานา โกลว์ติเอร์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐกิจ
12. จาซินดา อาร์เดิร์น นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์
13. เจมส์ มาราเป นายกรัฐมนตรีปาปัวนิวกินี
14. เปโดร กัสติโย ประธานาธิบดีเปรู
15. บองบอง มาร์กอส ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์
16. วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย
17. ลี เซียนลุง นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์
18. มอร์ริส ชาง ผู้แทนพิเศษของประธานาธิบดีไต้หวัน
19. กมลา แฮร์ริส รองประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา
20. เหงียน ซวน ฟุก ประธานาธิบดีเวียดนาม

นอกจากนั้น ยังมีแขกรับเชิญพิเศษที่เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย 1. สมเด็จฮุน เซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชา 2. เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส และ 3. เจ้าชายมูฮัมหมัด บิน ซัลมาน มกุฎราชกุมาร ซาอุดีอาระเบีย

หัวข้อประชุมเอเปก 2022 มีความหมายอย่างไร

ด้วยความสำคัญในด้านการค้าและการลงทุน รวมทั้งการโปรโมตประเทศในสายตานานาชาติหลังยุคโควิด-19 ได้คลี่คลายลง ไทยจึงได้กำหนดธีมหลักในการประชุมคือ Open. Connect. Balance. ซึ่งมีความหมายดังนี้

• Open. คือ การเปิดประเทศซึ่งมีนัยถึงการเปิดประเทศภายหลังการระบาดของโรคโควิด-19
• Connect. คือ การเชื่อมต่อ การเดินทางไปมาหาสู่ภายหลังการเปิดประเทศ
• Balance. คือ การสร้างสมดุลในทุกภาคส่วนทั้งในมิติเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม

สำหรับประเด็นสำคัญที่ไทยตั้งเป้าในการประชุมครั้งนี้ คือ

1. การอำนวยความสะดวกการค้าและการลงทุนทั้งเศรษฐกิจดิจิทัล และส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งเงินทุนให้กับผู้ประกอบการ ผู้ประกอบการขนาดกลาง ขนาดย่อม และรายย่อย หรือ MSMEs (Micro, Small and Medium Enterprises)
2. การฟื้นฟูความเชื่อมโยง ได้แก่ การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และการท่องเที่ยวสีเขียว
3. การส่งเสริมการเจริญเติบโตที่ยั่งยืนและครอบคลุม ได้แก่ การส่งเสริม เศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green) หรือ BCG Economic Model การดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ การให้ความสำคัญกับผู้ประกอบการรายย่อย และส่งเสริมบทบาทของสตรีและกลุ่มคนที่มีศักยภาพ

เอเปกมีความสำคัญต่อประเทศไทยอย่างไร

ต้องบอกว่าเมื่อเห็นรายชื่อผู้เข้าร่วมประชุมแล้วก็ต้องยอมรับว่าเป็นเวทีที่ยิ่งใหญ่ประการหนึ่ง แม้พี่เบิ้มสหรัฐอเมริกาจะส่งเพียงรองประธานาธิบดีมาก็ตามที แต่ก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะในการประชุมเมื่อปี 2556 ในยุคประธานาธิบดีบารัก โอบามา และปี 2561 ยุคประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ก็ไม่เข้าได้เข้าร่วม แต่ไม่ใช่ว่าสหรัฐฯ จะหมางเมินเอเปก เพราะก็เป็นประเทศแรกที่จัดประชุมสุดยอดผู้นำเอเปก เมื่อปี 2536 และในปี 2566 สหรัฐฯ เองก็จะเป็นเจ้าภาพจัดประชุมสุดยอดเอเปก ซึ่งถือเป็นชาติสมาชิกชาติแรกที่เป็นเจ้าภาพถึง 3 ครั้ง แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการประชุมนี้ แต่สาเหตุที่ครานี้ “โจ ไบเดน” ประธานาธิบดีสหรัฐฯ อ้างเหตุผลความจำเป็นว่าต้องไปงานแต่งงานหลานสาวนั้นที่จริงแล้วอาจไม่ต้องการเจอหน้าทั้ง “สี จิ้นผิง” และ “วลาดิเมียร์ ปูติน” ที่ยังเป็นไม้เบื่อไม้เมาก็เป็นได้

“เอเปก” มีความสำคัญกับไทยอย่างมาก เพราะตัวเลขในในปี 2564 การค้าระหว่างไทยกับเอเปกมีมูลค่า 12.2 ล้านล้านบาท หรือ 385 พันล้านดอลลาร์ คิดเป็น 71.52% ของการค้ารวมทั้งหมดของไทย โดยไทยส่งออกไปเอเปกมูลค่า 6.1 ล้านล้านบาท หรือ 195,000 ล้านดอลลาร์ และนำเข้าจากเอเปกมูลค่า 6 ล้านล้านบาท หรือ 190,000 ล้านดอลลาร์ และในช่วง 9 เดือนของปี 2565 (ม.ค.-ก.ย.) การค้าระหว่างไทยกับเอเปกมีมูลค่า 10.7 ล้านล้านบาท หรือ 314,000 ล้านดอลลาร์ เพิ่มขึ้น 10.65% โดยไทยส่งออกไปเอเปกมูลค่า 5.2 ล้านล้านบาท หรือ 155,000 ล้านดอลลาร์ และนำเข้าจากเอเปก 5.4 ล้านล้านบาท หรือ 158,000 ล้านดอลลาร์

ต้องเรียกว่าเป็นตัวเลขทางการค้าของไทยที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของเอเปก เพราะไทยยังไม่มีเขตการค้าเสรี (เอฟทีเอ) กับสมาชิกเอเปก อย่าง สหรัฐอเมริกา แคนาดา รัสเซีย และเม็กซิโก ช่องทางเอเปกจึงเป็นการอุดช่องโหว่ดังกล่าวได้เป็นอย่างดี

แม้ผลประโยชน์จากการประชุมเอปก 2022 ยังต้องรอออกดอกออกผลในระยะยาว จากการสร้างความร่วมมือทางเศรษฐกิจในกรอบที่ใหญ่ที่สุดในโลก แต่เฉพาะหน้ายังพอมีผลได้จากการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมที่เกิดโดยไม่ต้องรอเวทีประชุมสุดยอดผู้นำ นั่นคือ ตลอดทั้งปีมีคณะทำงานของ 21 เขตเศรษฐกิจเอเปกในทุกระดับที่ประชุมกัน รวมแล้วกว่า 14 คลัสเตอร์ ตั้งแต่ เจ้าหน้าที่ จนถึงรัฐมนตรี และผู้นำของประเทศ ชุดละไม่ต่ำกว่า 10 คน หากเป็นระดับผู้นำจะมากันหลักร้อยคน รวมทั้งกองทัพสื่อที่เดินทางเข้ามาในประเทศไทย ซึ่งเฉพาะสื่อมวลชนเปิดให้ลงทะเบียนถึง 2,000 คน

เวทีเอเปก 2022 จึงเป็นเวทีที่ทั้งโลกเฝ้าจับตา และที่สำคัญเป็นอีกโอกาสหนึ่งที่ประเทศไทยหวังว่าจะสามารถคว้าผลประโยชน์จากการลงทุนเป็นเจ้าภาพครั้งนี้ ได้อย่างคุ้มค่า