"เมฆม้วน" ปรากฏการณ์เหนือท้องฟ้า หาชมได้ยาก อันตรายหรือไม่?

ในวันที่ท้องฟ้ามืดครึ้มแทบไม่มีแสงแดดส่องลงมา หากลองแหงนหน้ามองท้องฟ้า อาจจะได้เห็นก้อนเมฆรูปทรงแปลกๆ ซ้อนทับกันจนกลายเป็นกลุ่มเมฆหนา ที่ทำให้ใครหลายๆ คนนึกถึงภาพในหนังภัยพิบัติ ซึ่งจริงๆ แล้วปรากฏการณ์ทางธรรมชาติเหนือท้องฟ้านี้ มีชื่อเรียกว่า "เมฆม้วน" ซึ่งสามารถพบเห็นได้ในช่วงที่มีฝนฟ้าคะนอง

ทำความรู้จัก "เมฆม้วน" คืออะไร อันตรายหรือไม่?

เมฆม้วน คือ ปฏิกิริยาหนึ่งของเมฆพายุฝนฟ้าคะนองที่ก่อตัวในแนวระนาบ เป็นส่วนหนึ่งของเมฆอาร์คัส (Arcus cloud) ที่มีลักษณะของกลุ่มก้อนเมฆหนาขนาดมหึมาซ้อนทับกันเป็นชั้นๆ ทำให้คนไทยบางส่วนเรียกเมฆชนิดนี้ว่า "เมฆกันชน" เนื่องจากฐานเมฆจะโค้งคล้ายกับกันชนของรถยนต์ ปรากฏเหนือท้องฟ้าในระดับที่ไม่สูงนัก

ทั้งนี้ เมฆม้วนถือเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ "ที่ไม่เป็นอันตราย" หากแต่เป็นสัญญาณบ่งบอกว่าฝนฟ้าคะนองกำลังจะเกิดขึ้นในอีกไม่นาน และอาจเกิดลมกระโชกแรง หรือฟ้าผ่าตามมาได้นั่นเอง หากเราอยู่กลางแจ้ง หรือกำลังขับรถอยู่บนท้องถนนก็ควรเตรียมพร้อม และเพิ่มความระมัดระวังในการขับขี่ให้มากขึ้น 

ไขข้อสงสัย "เมฆม้วน" เกิดขึ้นได้อย่างไร?

เมฆม้วน สามารถจะแบ่งออกเป็น 2 แบบ ได้แก่ คือ รูปร่างเป็นชั้น และรูปร่างแบบหลอด ดังนี้

1. เมฆม้วนรูปร่างเป็นชั้น (Shelf cloud)
เป็นเมฆที่ก่อตัวในแนวระนาบ จะมีลักษณะเป็นชั้นหนาๆ ยื่นออกมา โดยเกิดจากอากาศเย็นที่ไหลออกมาจากกลุ่มเมฆฝน ก่อนจะค่อยๆ กระจายไปรอบๆ ทำให้เห็นเป็นเมฆม้วนรูปร่างเป็นชั้นคล้ายๆ ลิ่มยื่นออกมาจากเมฆฝนก้อนใหญ่ ซึ่งมักจะมีเป็นเมฆดำทะมึน ดูเหมือนลอยต่ำเหนือพื้นดินไม่มากนัก

2. เมฆม้วนรูปร่างแบบหลอด (Roll cloud)
เป็นเมฆที่ก่อตัวในแนวระนาบเช่นเดียวกัน แต่จะมีลักษณะเป็นรูปร่างขนาดใหญ่ โดยจะแยกตัวออกมาจากกลุ่มเมฆฝนแล้วม้วนซ้อนทับกัน อาจมีความยาวปกคลุมพื้นที่ได้หลายกิโลเมตร เมฆม้วนลักษณะนี้เกิดจากอากาศอุ่นบริเวณผิวพื้นด้านหน้าเมฆ ไหลขึ้นไปยังด้านบน แล้วกลั่นตัวเป็นเมฆก้อนใหม่ขึ้นมา

อย่างไรก็ตาม หากเห็นเมฆม้วนปรากฏขึ้นเหนือท้องฟ้า ก็ควรเตรียมพร้อมด้วยการพกร่ม หรือเสื้อกันฝนเมื่อต้องเดินทางออกนอกบ้าน หรือควรรีบเดินทาง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นระหว่างที่มีฝนฟ้าคะนอง

ที่มาของข้อมูล : แผนกตรวจอากาศ กองข่าวอากาศ กรมควบคุมการปฏิบัติทางอากาศ