ดูจากภาพถ่าย ภาพพระผงสุพรรณ พิมพ์หน้าแก่สีแดงคล้ำองค์นี้ ไม่ชัดเจนนัก ต่อเมื่อได้ดูองค์จริง ทั้งพิมพ์ทั้งเนื้อ คราบฝ้ารารัก ลายมือก้นหอยด้านหลัง...คนเป็นพระด้วยกัน พิจารณาได้ไม่ยากนักว่า เป็นพระแท้
สิ่งที่แปลกตา ก็คือด้านข้าง ไม่มีรอยตัด จึงเห็นเป็นปีกกว้าง ดูจากหน้าแหว่งๆเว้าๆ จนเมื่อได้ดูด้านข้าง ก็เป็นรอยหัก แต่จะหัก เมื่อยกพระออกจากแม่พิมพ์ หรือหักภายหลัง ก็ยากจะชี้
เนื้อพระส่วนที่หัก เกิดฝ้าจับหนาจนเชื่อว่าหักมานาน มวลเนื้อในสีเข้มคล้ำเหมือนช็อกโกแลต ดูกลมกลืนไปกับเนื้อผิวพระตาม ธรรมชาติของพระเก่า ซึ่งเชื่อกันว่าสร้างสมัยอู่ทอง คือราว 600 ปี
พระผงสุพรรณไม่ตัดขอบข้าง มีปีกกว้างจนดูกลมเป็นขนมเปี๊ยะ ที่ผ่านวงการเคยมีผ่านตาหนึ่งองค์
คนรักพระสุพรรณ ที่มีประสบการณ์ยาวนาน ทบทวนเทียบเคียงไปถึง พระกรุสำปะซิว ...ก็ได้ มีพิมพ์หนึ่ง เหมือนผงสุพรรณ ไม่ตัดขอบข้างปีกกว้างกลม พิมพ์นี้หายาก
ถ้าจำไม่ผิด เล่มพระเครื่องเมืองสุพรรณ ที่มนัส โอภากุล เขียน มีองค์หนึ่ง
ข้อต่างก็คือพระกรุสำปะซิว เนื้อเป็นดินล้วน แกร่งกระด้าง มีเมล็ดทราย ขณะพระผงสุพรรณ ที่ครั้งหนึ่งเคยเรียก เกสรสุพรรณ เพราะมีมวลสารเกสรดอกไม้ ว่านสมุนไพรผสมเนื้อ จึงนุ่มนวลชวนดูกว่า
ที่ยกพระสำปะซิว พิมพ์ผงสุพรรณ ไม่ตัดขอบข้าง หรือพระผงสุพรรณองค์ไม่ตัดขอบข้าง มาอ้างก็เพื่อจะเรียนรู้ไปด้วยกันว่า กระบวนสร้างพระด้วยมือคนนั้น ไม่ได้เหมือนกันไปหมด อะไรก็เกิดขึ้นได้
เรื่องพระผงสุพรรณไม่ตัดขอบข้าง เซียนพระผงสุพรรณระดับตำนาน อย่างคุณมนัส โอภากุล ก็เข้าใจดี ในหัวข้อรอยตอกตัด คุณมนัส จึงอธิบายว่า “ขอบข้างพระผงสุพรรณเกือบทุกองค์” มีรอยตัด 80-90%
...
รอยตอกตัด ถ้ามีจะเป็นขีดยาวเป็นทิวลงไปในเนื้อพระ ลักษณะคล้ายตัดด้วยตอก
โดยข้อเท็จจริง คุณมนัสสันนิษฐานว่าไม่น่าจะใช้ตอกตัด คงใช้มีดหรือของมีคมตัด เมื่อเฉือนลงไปในเนื้อ เม็ดดินจะลู่ไปตามดิน ทำให้เกิดรอยขีด บางทีมีดที่ตัดแห้งเกรอะกรังด้วยดิน เมื่อลู่ลงไปในเนื้อ ทำให้เกิดรอยทิวขึ้นได้
เส้นรอยตัดที่เป็นขีดทิวขอบข้างพระนั้น ไม่เป็นเส้นตรงเสียทีเดียว คดไปมาเนื่องด้วยเกิดจากการหดตัวของมวลสาร ในลักษณะเดียวกันกับการเหี่ยวย่น
คุณมนัสอธิบายสภาพผนังขอบข้าง นอก จากมีรอยตอกตัด ยังมีรอยลึกเว้าเป็นแอ่งเหมือนหน้ากระดานแอ่น
เบื้องต้นที่ใช้ของมีคมเชือดเฉือนเนื้อพระลงไป ขอบข้างนั้นตรงเรียบ เมื่อเกิดการหดตัวของมวลสาร ทำให้ขอบข้างนั้นยุบตัวเข้าไปได้ ถ้ามีพระแท้ในมือ คุณมนัสขอให้พลิกดู จะเห็นว่า ขอบข้างเป็นแอ่งเว้าน้อยๆ
การดูพระสำคัญต้องใช้ปัญญาหาเหตุผล หาความเป็นไปได้ พระผงสุพรรณทุกพิมพ์ ที่เป็นของแท้นั้น ราคาแพงมาก องค์งามๆระดับตำนานสร้างราคาหลักสิบล้านกลางกันไปแล้ว พระปลอมฝีมือดีๆ ก็มีทดลองตามากมาย
แต่หลักการปลอม ก็ต้องทำทุกองค์ประกอบ ทุกเส้นสาย ให้เหมือนพระจริง เช่น การตัด ขอบข้างก็ทั้งทำรอยตอกตัด ทำให้แอ่นเว้าลึก เข้าไป เหมือนที่คุณมนัสแนะไว้นานเต็มที
เจอพระผงสุพรรณ ที่ไม่ตัดขอบข้าง เหลือปีกไว้ตามธรรมชาติ จึงเป็นองค์ประกอบพิเศษที่มีน้อย คนปลอมพระมักไม่ทำ เพราะทำแล้วจะสะดุดใจ ทำให้คนไม่กล้าซื้อ
ด้วยหลักเหตุผลนี้ การมีพระผงสุพรรณ ไม่ตัดขอบข้าง จึงถูกผลักเข้าไปพิจารณาใน กลุ่มพระแท้ได้มากกว่า ยิ่งพิมพ์ถูกเนื้อใช่ ไม่แพงเกินกำลังก็ซื้อไว้ โอกาสได้พระแท้ คล้องคอ อยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม.
พลายชุมพล