เรื่องแม่พิมพ์สมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ดูจะยังเป็นแล้วแต่มาตรฐานใคร เท่าที่ปรากฏในหนังสือ ยังไม่ลงรอยเดียวกัน แต่ถ้าใช้หลักครู “ตรียัมปวาย” ท่านจำแนกไว้ 6 พิมพ์
พิมพ์เขื่อง พิมพ์โปร่ง พิมพ์ชะลูด พิมพ์ป้อม พิมพ์สันทัด พิมพ์ย่อม
คนรักพระสมเด็จ ถือหลักนี้ เอาไปเปรียบเทียบกับพระแท้ ที่ระยะหลังเป็นภาพสีคมชัดได้ อาจช่วยให้จำแนกแยกแยะ แม่พิมพ์ได้กระจ่างขึ้น
สมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ องค์ในคอลัมน์วันนี้ เส้นสายเรียวบาง ส่วนอกคอดเล็กไล่เลี่ยกับช่องว่างระหว่างแขนกับลำพระองค์ นึกถึงองค์ดัง องค์ขุนศรี ที่คุ้นตาก็แล้วกัน
นี่คือต้นแบบพิมพ์โปร่ง...ซึ่งตรียัมปวาย ให้คำนิยามว่า
ลักษณะเช่นเดียวกับแบบพิมพ์เขื่อง แต่สัดส่วนสัณฐานค่อนข้างโปร่ง และเขื่องกว่าเล็กน้อยทุกส่วน กอปรด้วยพุทธลักษณะผ่าเผยมาก แต่แสดงส่วนลึกและโค้งนูนน้อยเกินไป จนเรียกได้ว่าเป็นพิมพ์ตื้น
เนื่องจากองค์ขุนศรี เป็นองค์ดังระดับตำนาน ตีพิมพ์ในหนังสือมาตรฐานนับเล่มไม่ถ้วน ของปลอมจึงทยอยกันออกมา พัฒนาเนื้อหาคราบไคลใกล้เคียงขึ้นทุกที
คนขยันเดินตลาดพระ คุ้นเคยกับพระปลอม เจอผิวสีผิวแผกแปลกตา ยังเผลอหยิบมาแล้วบ่อยๆ ถ้าเป็นเซียนสไตล์นั่งบนหอคอยงาช้าง... หลายคนที่ผมอ่านข้อเขียน ไปไกลขนาดกู่ไม่กลับ
วิธีเดียวที่จะหลีกพระฝีมือพ้น ก็ต้องขยัน หมั่นดูพระสมเด็จวัดระฆังแท้ให้มากๆเข้าไว้
ดูจนเกิดความฝังตา ฝังใจ และต้องไม่เผลอตัว...ไปหลงพระฝีมือ
พิมพ์ใหญ่แบบโปร่ง องค์ในคอลัมน์ ทุกเส้นสาย ผ่านมาตรฐาน 11 ข้อ เช่น ข้อส่วนองค์พระ เบนเอียงลาดไปในพื้นผนังด้านขวา ส่วนฐานสามชั้น ผิดกลับไปด้านซ้าย ฯลฯ
ทฤษฎีนิรนาม นิตยสารพรีเชียส
หลักนี้ แม้ตอนนี้ พระปลอมรุ่นใหม่ทำได้ดี แต่ถ้าจำไว้ใช้ ก็ยังเป็นตัวช่วยได้บ้าง
...
ข้อด้อยพระปลอมฝีมือเก่า พิมพ์มักไม่ถูกต้อง ข้อด้อยพระปลอมฝีมือใหม่ พิมพ์ใกล้เคียงมาก แต่ธรรมชาติเนื้อยังเก่าไม่พอ
เนื้อหาวัดระฆังองค์นี้ ส่วนที่โค้งนูน ขาวขุ่นเหมือนสีงาช้าง มวลสารละเอียดเนียนแน่น ทฤษฎีครูตรียัมปวาย เรียก เนื้อเกสรดอกไม้...ในหลุมซอกเล็ก ฝังแน่นด้วยฝ้ารัก
จึงดูเนื้อคละเคล้าสลับสีดูเหมือนเม็ดมวลสาร
ส่วนตื้นๆในพื้นหนัง ฝ้ารักสีเลือดหมูอ่อนจาง...ฉาบไล้ ส่วนลึกลงไป แผ่นรัก
สีเลือดหมูเข้มฉาบหนา ส่วนแนวหูขวา หัวไหล่ขวา ทองเก่าถึงสมัยยังปิดเป็นแผ่นหนา
สมเด็จวัดระฆัง ที่ปรากฏในหน้าสื่อตอนนี้ เหลือองค์ตำนานที่มีรักทองติดให้เห็น น้อยองค์
ภาพรวมของพิมพ์ทรง และธรรมชาติของเนื้อสมเด็จวัดระฆัง รอยยุบ รอยแยก รอยยับ ฯลฯ มีปรากฏครบถ้วน
พลิกด้านหลัง...เริ่มแต่ขอบหลุดลุ่ย... หลุมร่องที่เป็นส่วนขาด รวมก้อนเนื้อส่วนเกิน (นานๆจะเจอสักองค์ องค์ลุงพุฒของโป้ยเสี่ย ก็มี)
รวมสัญลักษณ์ริ้วรอยอื่นๆ ล้วนแต่เป็นตัวช่วย ให้ดูพระแท้ได้ง่ายขึ้น
วัดระฆังพิมพ์ใหญ่แบบโปร่ง องค์นี้ ผ่านสองเกณฑ์ เกณฑ์แรก พิมพ์ใช่ เนื้อใช่ เกณฑ์ที่สอง หน้าใช่ หลังก็ใช่ ว่ากันด้วยธรรมชาติ ความเก่าถึงอายุ ที่ถือเป็นข้อตัดสินชี้ขาด ก็ครบสูตร
อย่าถาม เจ้าของเป็นใคร ขอมาได้แค่ภาพถ่าย ให้ดูกันได้ ก็ดูๆกันไป องค์จริงสงวนไว้เฉพาะคนที่ทำบุญร่วมชาติ ตักบาตรร่วมขันมาด้วยกัน.
พลายชุมพล