อาหารฟื้นฟูร่างกายหลังป่วยโควิด หากมีภาวะลองโควิด ควรกินอะไรให้ร่างกายกลับมาแข็งแรง

สำหรับผู้ที่เพิ่งหายป่วยจากโควิด-19 และอาจมีภาวะลองโควิด (Long COVID) ที่ส่งผลให้ร่างกายยังไม่กลับมาแข็งแรงตามเดิม การดูแลตัวเองในช่วงหลังหายป่วยจึงสำคัญไม่แพ้กัน ซึ่งการรับประทานอาหารบางชนิดก็ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้นด้วย

ลองโควิด คืออะไร

ลองโควิด (Long COVID) หรือ Post COVID-19 Syndrome คือ ภาวะของคนที่หายจากโควิด-19 แล้วแต่ยังต้องเผชิญกับอาการที่หลงเหลืออยู่ ซึ่งอาการลองโควิดมีโอกาสเกิดขึ้นได้ 30 - 50 เปอร์เซ็นต์ จากจำนวนผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่รักษาหายแล้ว โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการป่วยรุนแรง

ทั้งนี้ในแต่ละบุคคลจะมีอาการลองโควิดที่แตกต่างกันไป เป็นอาการที่ไม่มีลักษณะตายตัว สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่ระบบหายใจ ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร หัวใจและหลอดเลือด

ลักษณะอาการลองโควิด

ข้อมูลของสำนักงานบริการสุขภาพแห่งชาติของอังกฤษ (National Health Service: NHS) รายงานว่าลองโควิด เป็นอาการเรื้อรังที่เกิดขึ้นต่อเนื่องยาวนานกว่า 12 สัปดาห์ มักพบในผู้ป่วยอายุระหว่าง 35-49 ปี และอายุระหว่าง 50-69 ปี ร้อยละ 20 ผู้ป่วยจะเข้าข่ายนี้ หลังจากรับเชื้อไปแล้ว 5 สัปดาห์ อาการที่พบจะคล้ายกับตอนที่ยังติดเชื้อโควิด ได้แก่

• รู้สึกครั่นเนื้อครั่นตัว เหมือนยังมีไข้อยู่ตลอด
• ไอเรื้อรัง และอาจมีอาการเจ็บคอร่วมด้วย
• อ่อนเพลีย ถือเป็นอาการหลักที่พบได้ในเกือบทุกคนที่เป็นลองโควิด
• ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และข้อต่อต่างๆ
• มีอาการผมร่วง
• สมองล้า
• ปวดศีรษะ
• บางรายอาจพบอาการท้องเสียร่วมด้วย

บางรายอาจพบอาการทางด้านจิตใจ คือ นอนไม่หลับ เครียด หรืออาจรุนแรงจนถึงขั้นพบว่ามีอาการซึมเศร้าซึ่งเป็นผลมาจากความเครียด และความวิตกกังวลในช่วงกักตัวตอนติดเชื้อ

หลังป่วยโควิดควรกินอะไร

ดังนั้นแม้ว่าจะหายป่วยจากโควิด-19 แล้วก็มีความเป็นไปได้ที่จะบางคนอาจมีอาการลองโควิดหลงเหลืออยู่ จึงควรดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงและสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของตนเองอยู่เสมอ ด้วยการรับประทานอาหารที่มีวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ เพื่อช่วยให้ร่างกายฟื้นฟู แข็งแรง และสร้างภูมิคุ้มกัน ได้แก่

1. วิตามินซี พบมากในผักและผลไม้สด เช่น ส้ม มะละกอ ฝรั่ง มะนาว มะเขือเทศ พริกหวาน เป็นต้น ควรกินแบบสด หากนึ่งหรือผัด ควรใช้ระยะเวลาสั้นๆ เพื่อรักษาคุณค่าจากวิตามินซีไว้ได้ดียิ่งขึ้น
2. วิตามินเอ เช่น เครื่องในสัตว์ ไข่แดง นม ผลิตภัณฑ์จากนม ผักใบเขียวเข้ม ผักและผลไม้สีเหลืองและสีส้ม เช่น ตำลึง ผักบุ้ง แครอท ฟักทอง มันเทศสีเหลือง มะละกอสุก เป็นต้น
3. วิตามินดี ได้แก่ ปลานิล ปลาทับทิม เห็ด ไข่แดง เป็นต้น
4. วิตามินอี ได้แก่ ไข่ ผักและผลไม้ต่างๆ เช่น ถั่วต่างๆ น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก น้ำมันดอกทานตะวัน อะโวคาโด เป็นต้น
5. แร่ธาตุสังกะสี ได้แก่ เนื้อสัตว์ เครื่องใน ตับ หอยนางรม ข้าวกล้อง เป็นต้น

ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ ปรุงสุก สะอาด เน้นอาหารย่อยง่าย เนื่องจากอาจมีความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร และหากมีอาการเบื่ออาหาร ควรแบ่งอาหารเป็นมื้อย่อยๆ หลายๆ มื้อ เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ตลอดวัน ไม่ให้ร่างกายอ่อนล้า อ่อนเพลีย

โดยเฉพาะอาหารที่มีโปรตีน เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ นม เนยแข็ง ถั่วต่างๆ เต้าหู้ รวมทั้งอาหารที่มีโพรไบโอติกส์ (Probiotics) ได้แก่ โยเกิร์ต นมเปรี้ยว เลือกชนิดที่มีน้ำตาลน้อย กินร่วมกับอาหารที่มีใยอาหารสูง เช่น ธัญพืช ถั่วเมล็ดแห้ง กล้วย หัวหอมใหญ่ กระเทียม เป็นต้น เพื่อเป็นอาหารให้จุลินทรีย์สุขภาพ และยังช่วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

อาหารที่ควรเลี่ยง เพราะมีผลให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายลดต่ำลง ได้แก่

• อาหารสำเร็จรูป
• อาหารแช่แข็ง
• อาหารหมักดอง
• อาหารปิ้งย่าง
• ของทอด ของมัน
• อาหารรสจัด
• อาหารที่ย่อยยาก
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

นอกจากนี้ ผู้ป่วยลองโควิด-19 ควรสังเกตอาการผิดปกติของตนเอง หากมีอาการแย่ลง ควรรีบกลับมาพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุ และรักษาต่อไป