เทศกาลไหว้บะจ่าง หรือไหว้บ๊ะจ่าง เป็นเทศกาลสำคัญของชาวจีน หรือชาวไทยเชื้อสายจีน และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมโดย UNESCO ในปี 2009 ซึ่งเทศกาลไหว้บะจ่างมีประวัติที่มาเป็นอย่างไร ต้องทำอะไรบ้าง ติดตามข้อมูลน่ารู้ได้ในบทความนี้

เทศกาลไหว้บะจ่างวันไหน

เทศกาลไหว้บะจ่าง 2568 จะจัดขึ้นในวันที่ 5 เดือน 5 ของทุกปี ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันเสาร์ที่ 31 พฤษภาคม 2568 โดยจะมีการจัดพิธีไหว้ตี่จู้เอี๊ยะในตอนเช้า และในบางพื้นที่ยังมีกิจกรรมที่สืบทอดวัฒนธรรมอื่นๆ ร่วมด้วย

รู้จักประวัติเทศกาลไหว้บะจ่าง 2568

เทศกาลไหว้บะจ่าง คือ เทศกาลสำคัญที่จัดขึ้นเพื่อรำลึกถึง “ชวี หยวน” ขุนนางผู้ตรงฉิน ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาของกษัตริย์ มีความรอบรู้ ซื่อสัตย์ รู้จักหลักการบริหารและปกครองเป็นอย่างดี แต่กลับถูกขุนนางคนอื่นๆ ใส่ความและให้ร้าย

ชวี หยวนรู้สึกคับแค้นใจเป็นอย่างมาก จึงได้แต่งกลอน “หลีเซา” เพื่อระบายความทุกข์ในใจ ไม่นานนักก็ถูกเนรเทศ เขาเดินทางรอนแรมไปเรื่อยๆ จนกระทั่งตัดสินใจกระโดดน้ำจบชีวิตของตนเอง เพื่อเป็นการประท้วง และแสดงความจงรักภักดีต่อชาติ

เมื่อชาวบ้านทราบข่าวการเสียชีวิตได้ออกตามหาศพ แต่กลับไม่พบ จึงได้ทำการโปรยข้าวลงบนแม่น้ำ เพื่อเป็นการให้ปลาและสัตว์น้ำทั้งหลายมากินบะจ่างแทนการกินร่างของชวี หยวน

ต่อมามีชาวบ้านคนหนึ่งฝันเห็นว่าชวี หยวนมาขอบคุณที่เซ่นไหว้ตนเอง และได้แนะนำให้ห่ออาหารด้วยใบไผ่หรือใบจาก ก่อนจะโยนลงน้ำแทน หลังจากนั้นเมื่อถึงวันครบรอบ ชาวบ้านก็จะทำบะจ่าง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของเทศกาลไหว้บะจ่างนั่นเอง 

...

รู้จักบะจ่าง หรือบ๊ะจ่าง คืออะไร

บะจ่าง คือ อาหารโบราณมีต้นกำเนิดจากประเทศจีน ทำจากข้าวเหนียว ผสมกับวัตถุดิบอื่นๆ เช่น หมู ไก่ กุ้ง ไข่เค็ม ถั่วแดง เห็ดหอม หรือลูกบัว จากนั้นห่อด้วยใบไผ่หรือใบจาก มัดเป็นรูปสามเหลี่ยม ก่อนจะนำไปนึ่งหรือต้มจนสุก

เทศกาลไหว้บะจ่างทําอะไรบ้าง

เทศกาลไหว้บะจ่างจะมีการจัดพิธีไหว้ตี่จู้เอี๊ยะ หรือศาลเจ้าที่และบรรพบุรุษในช่วงเช้า โดยจะต้องเตรียมของ ดังนี้

  • จัดบ๊ะจ่างที่จะใช้ไหว้เป็นเลขคู่
  • ธูป 3 ดอก หรือ 5 ดอก
  • ผลไม้มงคล 5 อย่าง ได้แก่ ส้ม, แอปเปิลแดง, สาลี่, แก้วมังกร, กล้วยหอม
  • น้ำชา 5 ถ้วย

จากนั้นจะเริ่มทำพิธีไหว้ในช่วงเช้า ดังนี้

  • จัดโต๊ะไหว้ โดยหันหน้าทางทิศตะวันออก
  • จุดธูปเทียน และกล่าวคำบูชา จากนั้นอธิษฐานขอพร
  • เมื่อเสร็จสิ้นพิธีแล้ว นำเครื่องเซ่นไหว้ไปแจกจ่ายให้กับคนในครอบครัว

นอกจากการไหว้เจ้าที่แล้ว ในหลายๆ พื้นที่ของจีน ฮ่องกง ไต้หวัน ยังมีการจัดกิจกรรมที่น่าสนใจ เช่น การแข่งเรือมังกร ซึ่งเชื่อว่าเป็นเทศกาลเก่าแก่ จัดขึ้นเพื่อบูชาเทพเจ้ามังกรแห่งน้ำ การตั้งไข่ เชื่อว่าหากตั้งไข่ได้ช่วงเที่ยงวัน จะได้รับโชคลาภตลอดปี การผูกข้อมือด้วยด้าย 5 สี ตลอดจนการแขวนถุงสมุนไพร เชื่อว่าจะช่วยขจัดสิ่งชั่วร้าย และขับไล่สิ่งอัปมงคล

เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง 2568 นี้ตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคม ถือเป็นเทศกาลที่ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนให้ความสำคัญ โดยจะมีการเตรียมบะจ่างและทำพิธีไหว้ในทุกๆ ปี นอกจากจะแสดงให้เห็นถึงเรื่องราววัฒนธรรมอันเก่าแก่แล้ว และยังเป็นการรำลึกถึงบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์อีกด้วย