ในจำนวนพระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่ หกแม่พิมพ์ ตามทฤษฎี ครู “ตรียัมปวาย” เริ่มแต่ พิมพ์เขื่อง พิมพ์โปร่ง พิมพ์ชะลูด พิมพ์ป้อม พิมพ์สันทัด พิมพ์ย่อม...ที่เห็นๆกันคุ้นตา ส่วนใหญ่ องค์พระล่ำสัน เส้นสายลายพิมพ์อวบหนา
แต่ก็มีพิมพ์หนึ่ง นานๆทีจะผ่านตา อย่างองค์ในคอลัมน์วันนี้ เส้นสายลายพิมพ์ เริ่มจากทรวดทรงองค์พระ พระพักตร์เสี้ยม พระอุระ พระกร เรียวบาง กลมกลืนไปกับ เส้นซุ้ม ค่อนไปทางโปร่งบาง เพรียวผอม
จึงนับเป็นพิมพ์ใหญ่ที่มีมิติทางศิลปะ ที่ออกไปทางอ่อนหวาน เป็นเสน่ห์อีกแบบหนึ่ง
แต่หากจะใช้หลัก ตำหนิพิมพ์ใหญ่ 11 ประการ เช่น องค์พระเบี่ยงเบนเอนไปทางขวา ตรงข้ามกับฐานสามชั้นที่เบี่ยงเบนสวนไปทางซ้าย...และอีกหลายๆตำหนิ...ก็ยังใช้ได้
เพราะแม้ทรวดทรงองค์พระเรียวบางกว่า แต่มาจาก “มือครู” คนเดียวกัน
ประเด็นพิมพ์ทรงพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ในยุคสมัยที่พระแท้ราคาว่ากันเป็นสิบล้าน พระปลอมทำตามเกือบทันทุกเหลี่ยมมุมแล้ว ข้อตัดสินชี้ขาดเก๊แท้...วันนี้แน่นอน ดูพิมพ์ “นำทาง” ก่อน แล้วก็เข้าสู่เนื้อหา
ดูภาพสีจากไทยรัฐออนไลน์ องค์นี้สีผิวขาวขุ่นเหมือนสีนมข้น ทฤษฎีตรียัมปวาย เรียก เนื้อเกสรดอกไม้
เนื้อนี้ครูบอกว่า กอปรด้วยมูลฐานลักษณะที่เด่นชัด 6 ประการ (อ่านไป ดูพระในคอลัมน์ประกอบไป)
1.ความละเอียด วัสดุมวลสารส่วนใหญ่จะมีความละเอียดอย่างที่สุด ดุจอนุภาคของผงเภสัชอันละเอียดยิบ ผ่านการบดกรองมาแล้ว คลุกเคล้าสมานกัน และกระจายไปโดยตลอดเนื้อหา ไม่แยกกันเป็นหย่อมๆ วรรณะหม่นคล้ำต่างกัน ซึ่งตัดกับวรรณะส่วนรวม
นอกจากเยื่อครีมของเนื้อว่านและกล้วยวรรณะหม่นๆ ซึ่งแทรกกระจายระคนอยู่ในมวลสาร และเมล็ดปูนขาวกลมๆ เท่าหัวเข็มหมุดย่อมๆ วรรณะขาวใสกว่าวรรณะส่วนรวมของเนื้อ ประปรายอย่างบางตา
...
แต่ถ้ามีผิวแป้งโรยพิมพ์ ก็จะบดบังเมล็ดปูนขาวเหล่านี้ เสียเป็นส่วนมาก
2.ความนุ่ม เนื่องจากเนื้อนี้มีความละเอียดจัด และส่วนผสมของปูนขาวน้อย จึงมีความนุ่มจัดด้วย
3.ความหนึก เป็นลักษณะของความหนึกนุ่มอย่างจัด ซึ่งทราบได้ทั้งจากจักษุสัมผัสและโสตสัมผัส คือเสียงกระทบหนักแน่น และเข้ม ไม่สูงแหลมสดใสกังวานเท่าประเภทเนื้อหนึกแกร่ง แต่โดยมากของเนื้อประเภทนี้ มักมีสัณฐานขอบข้างบาง กระแสเสียงจึงไม่แน่นทึบทีเดียวนัก และความพลิ้วไหวพอสมควร ทันพอกับการขยับนิ้วมือ
4.ผิวแป้งโรยพิมพ์ จัดเป็นมูลลักษณะประจำของเนื้อประเภทนี้ทีเดียว นอกจากเนื้อที่ผ่านการใช้ให้สัมผัสเหงื่อไคลมามากแล้ว แต่ก็สามารถทำให้เกิดขึ้นได้อีก เป็นเนื้อที่เหมาะแก่กรรมวิธีความแห้งบริสุทธิ์
5.ความฉ่ำ ปกติเป็นเนื้อที่มีความฉ่ำจัด และถ้าเป็นองค์ที่ผ่านการใช้จนผิวเนื้อรับสัมผัสราบเรียบ ก็เหมาะสำหรับกรรมวิธีเงาสว่าง หรือจะใช้กรรมวิธีความแห้งบริสุทธิ์ก็ได้
6.ความซึ้งเป็นความซึ้งที่เกิดจากความละเอียดนุ่มนวล หรือแป้งโรยพิมพ์ ซึ่งไม่ใช่ความซึ้งอันเกิดจากการเรียงตัวในทางลึกของอนุภาคมวลสาร
คุณลักษณะ 6 ประการ ความละเอียด ความนุ่ม ความหนึก ผิวแป้งโรยพิมพ์ ความฉ่ำ ความซึ้ง...นี่คือ บทเรียนที่ลึกซึ้ง ซับซ้อน หากคนรักพระสมเด็จ เข้าถึงแจ่มแจ้งชัดเจน...ก็ถือว่าสอบผ่านมาได้ระดับหนึ่ง
โดยภาพรวมพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ องค์ในคอลัมน์วันนี้ พิมพ์ทรงถูกต้องทุกเส้นสาย เนื้อหาและผิวพรรณวรรณะ และธรรมชาติ ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ครบถ้วนความเป็นพระสมเด็จวัดระฆังแท้ทุกประการ
นับเป็นพระองค์ที่งาม และง่าย หาดูได้เทียบได้ยากองค์หนึ่งทีเดียว.
พลายชุมพล
คลิกอ่านคอลัมน์ “ปาฏิหาริย์จากหิ้งพระ” เพิ่มเติม