ผงสุพรรณเนื้อผ่าน

ดูผ่านๆ พระผงสุพรรณพิมพ์หน้าแก่ องค์นี้ เป็นพระแท้ ที่คนเป็นพระใช้คำว่า “ดูง่าย” เหตุผลประการแรก สภาพพระด้านหน้าถูกใช้สึกช้ำ จนบางส่วนเห็นเนื้อใน “สีดำ” สลับกับผิวพระสีแดงอมน้ำตาล ผิวพระสภาพนี้เซียนรุ่นโบราณเรียก “เนื้อผ่าน” แต่เซียนรุ่นใหม่ถือเป็นการเพิ่มเสน่ห์ เก๋ไปอีกแบบ

ว่ากันด้วยประสบการณ์ พระเนื้อผ่าน... ของปลอมไม่ค่อยเจอ เจอองค์ไหนมักเป็นพระแท้

เรื่องของสีเนื้อพระผงสุพรรณ เดิมที สมัยเมื่อห้าหกสิบปีที่แล้ว เซียนระดับตำนาน อย่าง คุณมนัส โอภากุล เขียนไว้อย่างไม่แน่ใจกับพระเนื้อดำว่า เป็นพระเนื้อดินดิบ ไม่ผ่านการเผา

แต่เซียนรุ่นต่อๆมาเห็นพระผงสุพรรณต่างสภาพมากขึ้นๆ คุณราม วัชรประดิษฐ์ เป็นคนหนึ่งที่ใช้หลักคุณเชียร ธีรศานต์ สีต่างๆ ของพระผงสุพรรณ เกิดจากความร้อนของไฟ

ถ้าใช้หลักการเผาแบบเดียวกับพระซุ้มกอ กำแพงเพชร คือสุมไฟเผาแบบเผามัน พระผงสุพรรณเนื้อผ่าน ก็คงเป็นพระที่สุกที่ผิวนอก แต่เนื้อในดิบ คุณเชียร ธีรศานต์ ใช้ประสบการณ์ดูพระซุ้มกอหัก และใช้คำว่าเปลือกไหม้ไส้ดิบ

ข้อดีของพระเนื้อผ่าน ก็คือจะเป็นความหลากสี ดำ เหลือง แดง ในเนื้อพระเดียวกัน

ในพระชุดเบญจภาคี คุณเชียร ธีรศานต์ แนะว่า ดูให้ดีๆ เนื้อพระนางพญา วัดนางพญา พิษณุโลก พระรอด กรุมหาวัน ลำพูน พระทุ่งเศรษฐี อย่างน้อยต้องเห็นสามสี

เอาหลักคุณเชียรมาใช้กับพระผงสุพรรณ องค์เนื้อผ่าน พอเห็นได้ว่านอกจากดำ แดงแล้วก็ยังมีเหลือง นับได้สามสีเหมือนกัน

โดยธรรมชาติของเนื้อดินเผาไฟ พระปลอมก็ทำให้มีหลายสีได้ แต่น่าแปลก พระปลอมฝีมือที่แพร่หลายพิมพ์ทำท่าจะดี ตำหนิทำได้ใกล้ๆ เนื้อหาทำท่าจะใช่ ธรรมชาติก็พอโมเม...

แต่สำหรับคนที่มีประสบการณ์ตัดสินได้ว่าเป็นพระปลอม เพราะเนื้อไม่เก่า

ตรง “ความเก่า” ที่ฟังเป็นนามธรรมนี่แหละ... สำคัญ ต้องใช้ประสบการณ์ดูพระเนื้อดินเก่า แต่ละเมืองแต่ละสมัยให้คุ้นตา...เก่าระดับ 8-9 ร้อยปี อย่างพระรอดเก่า 6-7 ร้อยปี อย่างทุ่งเศรษฐี ผงสุพรรณ หรือเก่าราว 4 ร้อยปี อย่างนางพญา...แม้อายุจะต่าง และห่างกันเป็นร้อยปี แต่ค่าของความเก่าต้องมี

ส่วนพระปลอม ทำใหม่ พยายามทุกวิธีที่จะทำให้เห็นว่าเก่า...แต่คนเป็นพระแยกความเก่าปลอมกับความเก่าแท้ได้...เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ลึกซึ้งซับซ้อน...แต่กระนั้น หากพยายาม ดูพระเก่าให้คุ้นสายตา ก็จะเข้าใจ

ในธรรมชาติของเนื้อเก่านั้น...หากมีคราบฝ้ารารัก...ซึ่งมักเกิดกับพระเก่าที่พบในกรุ หรือพบในดิน ก็ต้องเรียนรู้และรู้จักไว้ รารักพระผงสุพรรณอาจจะมองเห็นคนละสีได้

พระต่างเนื้อ ราดำในพื้นผนังพระผงสุพรรณ สีดำไม่สนิท ครูมักอธิบายว่าเหมือนสีกาน้ำ...ดำแห้งๆ ไม่ดำเป็นมัน ติดกับเนื้อพระแบบแผ่วๆ ทำท่าจะล่อน แต่ไม่ล่อนและหลุดง่าย

ผงสุพรรณองค์ในคอลัมน์ ยังมีราดำเป็นตัวช่วย ติดเต็มแผ่นในพื้นผนังซอกแขนพระ

ด้านขวา และเป็นปื้นดำเล็กๆในตำแหน่งขอบๆองค์พระ ราดำเป็นตัวช่วยเสริมความเก่าได้ประการหนึ่ง

ด้านหลัง ริ้วรอยลายมือหนักเบาตามธรรมชาติหลังพระผงสุพรรณแท้ ข้อเสริม “เนินเรียบ” กลางลายก้นหอย...นี่ยิ่งเป็นข้อดี...หลังพระปลอมยังตามไม่ทัน

ดูแบบลึกในเส้นสายลายพิมพ์ ในตำแหน่งซ่อนเร้นของเนื้อแล้ว ลองถอนสายตามาดูแบบไกลๆ องค์นี้องค์พระไม่คมชัดนัก แต่องค์รวมตรงตัดกรอบแบบตั้งใจเป็นห้าเหลี่ยม ถือว่าเป็นการตัดกรอบได้ฉากมุมที่งดงาม

กระซิบทีเด็ดเคล็ดลับ ตำหนิพระผงสุพรรณหน้าแก่แท้ไว้สักนิด

ลำพระกรซ้าย ตรงข้อพระกร...มักมีเส้นตรง...โผล่ขึ้นบน (องค์ชัดไล่ยาวผ่านพระอุระลงไปถึงแนวพระศอ) ปลายนิ้ว พระหัตถ์ด้านซ้าย...ตีติ่งแหลมหักงอลงมาข้างล่าง ส่วนตำหนิอื่นๆอีกหลายๆแห่ง รู้ไว้ก็ได้ ไม่รู้ก็ไม่ว่า เพราะของปลอมทำเหมือนมานานแล้ว.

พลายชุมพล