เอ่ยคำว่า พระปิดตาหลวงพ่อไล้ วัดเขายี่สาร จังหวัดสมุทรสงคราม คนรักพระปิดตาอาจงง...
ก็องค์เดียวกับ “หลวงพ่อร้าย” ที่คนรุ่นเก่าเรียกกันนั่นล่ะ เพียงแต่ในหนังสือ ตามรอยพระปิดตามหามงคล ของ พายัพ คำพันธุ์ ตั้งใจเปลี่ยนคำ “ร้าย” ที่เรียกกันคุ้นปากเดิมๆ มาเป็น “ไล้” ที่มั่นใจว่าเป็นชื่อจริงๆของท่าน แต่ชาวบ้านเรียกชื่อเพี้ยนไปกันเอง
เด็กๆรุ่น พ.ศ.2500 รุ่นผม แถวๆ เพชรบุรี แม่กลอง เลยไปถึงมหาชัย รู้จักและนับถือ ลูกอมหลวงพ่อไล้...กันมาก ใครมีแขวนไว้ที่เอว เชื่อกันว่า ตกน้ำไม่จม พอๆกับคนแถวชลบุรี ที่เชื่อกันว่า ปลัดขิกหลวงพ่ออี๋ วัดสัตหีบ ขลังชนิดว่ายน้ำตามเจ้าของ ส่วนพระปิดตา หลวงพ่อไล้ ที่ผู้ใหญ่นิยม ท่านคงสร้างไว้น้อย จึงไม่ค่อยพูดถึงกัน
ไล่เรียงอายุ หลวงพ่อไล้ ตามที่ระบุไว้ในหนังสือเล่มคุณพายัพ ท่านเกิดราว พ.ศ.2380 สมัยรัชกาลที่ 3 มรณภาพ พ.ศ.2451 ยาวนานกว่าร้อยปีแล้ว
ประวัติหลวงพ่อไล้...ชื่อก็บอกว่าท่านเชื้อสายจีน ไม่มีผู้จดจำท่านเป็นศิษย์หลวงพ่อองค์ไหน เล่ากันตามปากชาวบ้าน ท่านเป็นพระวาจาสิทธิ์ บำเพ็ญศีลภาวนา ถือสันโดษบนเขายี่สาร คงแก่เรียนเพียรปฏิบัติ เก่งทางวิชาอาคม
ยุคของท่าน เมื่อชาวบ้านเจ็บไข้ได้ป่วย ไม่ว่าโรคระบาด ถูกผีเจ้าเข้าสิง ถูกงูเห่ากัด ต่างก็พากันมาหาท่าน เรื่องงูเห่ากัด มีเรื่องเล่าว่าหลวงพ่อถาม ถูกกัดมาจากไหน เมื่อบอกว่าถูกกัดบนเขายี่สาร ท่านก็เอ่ยปาก
ต่อไปนี้งูเห่าเขายี่สารจะไม่กัดใคร นับแต่นั้น ไม่มีใครถูกงูเห่าเขายี่สาร ซึ่งมีชุกชุมมากกัดอีก
เพื่อเป็นการสร้างขวัญกำลังใจ หลวงพ่อได้สร้างวัตถุมงคล แจกจ่าย นอกจากลูกอมที่แจกให้เด็กแล้ว ยังมีพระปิดตาสำหรับผู้ใหญ่ สร้างจากผงวิเศษ และว่าน 108 (บางท่านว่า เนื้อว่านยา ผสมชัน) มากดพิมพ์เป็นปิดตาปางพนมมือ แล้วเอาลวดทองแดงหรือลวดทองเหลืองมาเสียบไว้ทำเป็นห่วง เพื่อให้ห้อยติดตัว
...
หนังสือเล่มคุณพายัพ มีภาพพระปิดตาปางพนมมือ ด้านบนป้านใช้เสียบห่วง ด้านล่างแหลม ให้ดูสององค์ ประพิมประพายคล้ายกัน จนอาจใช้คำว่า “พิมพ์จากแม่พิมพ์”
แต่ความจริง พระปิดหลวงพ่อไล้...นอกจากพิมพ์นี้ ยังมี “ปิดตาพิมพ์ปั้น” (ดูตัวอย่างองค์ในคอลัมน์วันนี้) รูปแบบคล้ายบางพิมพ์ปั้น ปิดตาหลวงพ่อแก้ว วัดปากทะเล ซึ่งอยู่ไม่ไกล อยู่ในเขต อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี
มีข้อควรสังเกต อายุการสร้างปิดตาหลวงพ่อไล้...กับอายุการสร้างหลวงพ่อแก้ว วัดปากทะเล ไม่น่าห่างกันมาก อยากจะเดาเอาว่า หลวงพ่อไล้ เอาแบบจากหลวงพ่อแก้ว ก็ไม่ถนัด เอากันแค่ว่า พระปิดตาสองวัดนี้ มีอิทธิพลถึงกัน ก็น่าจะพอ
พระปิดตาหลวงพ่อไล้ พิมพ์ปั้น ถึงวันนี้ คงมีน้อยมากๆ ในหนังสืออาณาจักรพระปิดตามหาอุตม์ เล่มของอาจารย์นิพัทธ์ จิตรประสงค์ มีภาพพระปิดตาพิมพ์แบนๆ ไม่เหมือนกันถึงสามองค์ (จึงอยากเดาว่า พิมพ์แบนๆก็คงแกะด้วยของมีคม เป็นพิมพ์ปั้นเหมือนกัน)
ส่วนพระปิดตาแบบพิมพ์ปั้นกลมๆเหมือนหลวงพ่อแก้วนั้น มีลงให้ดูเป็นตัวอย่างองค์เดียว
ผมเคยเห็นโฆษณาขายในนิตยสารพระ เครื่องเมื่อราวสิบปีที่แล้ว องค์หนึ่ง ตั้งราคาไว้หกหมื่น ก็นับว่าสูงไม่น้อย ถึงวันนี้ เดากันไม่ได้ว่าเท่าไหร่ เรื่องพระเครื่องราคาลดลงไม่มี มีแต่เพิ่มขึ้น
หลักพื้นฐานของศิลปะวัตถุโบราณ มีสามขั้น ขั้นพรีมีทีพอาร์ต (ฝีมือเริ่มต้นแบบชาวบ้าน) ขั้นกลาง อีเคอิค สุกๆดิบๆ ทำท่าจะสวย และขั้นสูง ขั้นคลาสสิก สวยงามลงตัว มีคนรักพระเครื่อง รักและหลงใหล ศิลปะ ขั้นพรีมีทีพ หรือฝีมือชาวบ้าน แบบหลวงพ่อแก้ว พิมพ์ปั้น หรือหลวงพ่อไล้ พิมพ์ปั้น กันอยู่ไม่น้อย
ส่วนเรื่องความขลัง ไม่ว่าจะทางลาภผล เสน่หา แบบหลวงพ่อแก้ว วัดปากทะเล หรือป้องกันเขี้ยวงาหรือเภทภัย แบบหลวงพ่อไล้ วัดยี่สาร ก็คงแล้วแต่ความเชื่อ เชื่อแบบไหนก็หาพระทางนั้นใช้แล้วกัน.
พลายชุมพล