ดูเฉพาะพระพักตร์พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ องค์ในคอลัมน์วันนี้ เห็นตุ่ม และติ่ง ที่นูนโผล่ขึ้นมา พอเป็นเค้าเม็ดพระเนตร (ตา) ซ้ายขวา เค้าพระนาสิก (จมูก) และเค้าพระโอษฐ์ (ปาก) โดยไม่ต้อง “มโน” จนเกินไป
เห็นจะต้องย้อนมาทวน หลักการของแม่พิมพ์พระสมเด็จวัดระฆัง...กันก่อน
พระสมเด็จวัดระฆังห้าพิมพ์มาตรฐาน นับแต่พิมพ์ใหญ่ พิมพ์ทรงเจดีย์ พิมพ์ฐานแซม พิมพ์เกศบัวตูม และพิมพ์ปรกโพธิ์ ทุกพิมพ์ที่เห็นคุ้นตา ไม่มีพิมพ์ไหน มีหน้าตาเลย
หากจะเริ่มสะดุดใจกันอยู่บ้าง พิมพ์ปรกโพธิ์ ที่ออกจากกรุวัดใหม่อมตรส หรือเรียกกรุบางขุนพรหม องค์ที่เซียนรุ่นใหญ่ คัดสรร มาตีพิมพ์ในหนังสือพระสมเด็จวัดระฆัง 100 ปี (พ.ศ.2515) มีหน้าตาชัดเจนมากกว่าหนึ่งองค์
แต่ก็ไม่มีเซียนน้อยใหญ่ จับเป็นประเด็นเรียนรู้กันเลยว่า แท้จริงแล้ว แม่พิมพ์พระสมเด็จวัดระฆัง และบางขุนพรหมนั้น ช่างแกะให้มีหน้าตา สังฆาฏิ ฯลฯ ทุกองค์ชัดเจน
เพียงแต่ธรรมชาติของเนื้อปูนปั้น ปูนเปลือกหอยผสมน้ำมันตังอิ้ว เมื่อแห้งแล้วยุบตัวลงมาก ถึงขนาดทำให้รายละเอียดของพิมพ์...ทุกสัดส่วนหายไป
เหตุที่พิมพ์ปรกโพธิ์ กรุบางขุนพรหม ติดหน้าตาชัด ก็เป็นเพราะเนื้อกรุบางขุน-พรหม ผสมตังอิ้วน้อย การยุบตัวน้อย
ข้อพิจารณานี้เป็นจริง เพราะต่อมาเริ่มพบพิมพ์เกศบัวตูม และพิมพ์สังฆาฏิ กรุบาง-ขุนพรหม ติดหน้าตาชัดอีกหลายๆองค์
ต่อมาเริ่มพบพิมพ์เกศบัวตูม วัดระฆัง ติดหน้าตาคมชัดอีกหนึ่งองค์
การพบครั้งนี้หากเป็นวงการอื่น คงถือเป็นกรณีศึกษาที่ฮือฮา แต่วงการพระ ที่ดูจะให้น้ำหนักธุรกิจมาก การเน้นข้อดีพิเศษของพระสมเด็จที่ไม่ใช่อยู่ในมือ...ชนิดกูไม่ได้ขายไม่มีใครทำ
แต่ก็ยังดีที่มีผู้รู้บางท่านจับเป็นสมเด็จมีหน้ามีตามาเป็นข้อพิจารณาเพิ่มเติม
...
การพบพระสมเด็จมีหน้าตาก็ใช่ว่าจะเป็นข้อบ่งชี้พิเศษ เห็นเป็นว่าแท้ก็ไม่ได้ เพราะขบวนการนักปลอมพระก็ผลิตออกมาสนองความต้องการ ตอนนี้พระสมเด็จมีหน้ามีตาใครหลายคนก็มี
เพียงแต่จะเป็นพระแท้หรือไม่ วิสัยคนวงการพระไม่พูดกัน ถือว่าทางใครทางมันสำหรับสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ถ้าตั้งใจอ่านจากปริอรรถาธิบายแห่งพระเครื่อง เล่มพระสมเด็จ “ตรียัมปวาย” คัดสรรภาพพระแท้ไว้เป็นครู น่าเสียดายที่นอกจากภาพเล็กแล้วยังเป็นภาพขาวดำ
หลายองค์ “ครู” บอกว่า มีเค้าหน้าตา ดูภาพแล้วก็ต้องมโนต่อกันเอง
หากเจอพิมพ์ใหญ่องค์มีหน้ามีตา ถ้าองค์ประกอบพระถูกใช้ช้ำพอควร เนื้อหาหนึกนุ่ม ซึ้งตา ชิ้นรักเก่าในหลุมร่อง ฝ้ารักบางๆแต่งแต้มพื้นผนัง ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง อย่างองค์ในคอลัมน์วันนี้
พยายามดูให้คุ้นตาเข้าไว้
ถ้ามีภาพจำติดตา “หน้าตา” พระแท้มาบ้าง ก็ลองเปรียบเทียบกับองค์ในคอลัมน์ดูว่า ตา จมูก ปาก และส่วนหน้าผากที่บางองค์ดูเหมือนมีตุ่มแบบอุณาโลม เค้าเดียวกัน ทั้งอยู่ในตำแหน่งตรงกัน แค่ไหน
ส่วนหน้าตาพระปลอม ที่แพร่หลายออกมา เพียงทำได้แค่ใกล้เคียงถ้าเจอก็ควรจำ แต่จำให้แม่นยำว่าหน้าตาพระปลอมเป็นเช่นนั้น เจอแล้วก็ไม่ควรเผลอซื้อมาส่องให้เหนื่อยตาอีก.
พลายชุมพล