ผมจงใจเรียกพระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์เกศบัวตูม องค์ในคอลัมน์วันนี้ว่า เป็นพิมพ์ที่ 3 ก็เพื่อยั่วความสนใจ เหตุเพราะขนบนิยมของคนในวงการพระเครื่องพูดถึงแบบพิมพ์เกศบัวตูมกันไว้เพียงสองพิมพ์
พิมพ์คุ้นตา มีองค์ครูเป็นดาราหน้าปกหนังสือ เช่นองค์คุณมนตรี ดูกันคุ้นหน้า เรียกพิมพ์ฐานสิงห์แคบ
ส่วนอีกพิมพ์ เส้นสายลายพิมพ์โดยรวม คล้ายพิมพ์แรก แตกต่างที่ฐานชั้นที่สอง ชั้นที่มีคมขวานฐานสิงห์ ยาวกว่าฐานชั้นที่ 1 เรียกกันว่า พิมพ์ฐานสิงห์กว้าง
แต่ความจริง เกศบัวตูมยังมีแปลกตากล้าซื้อขายกันในวงการอีกบางพิมพ์ เช่นดูเป็นพิมพ์ฐานสิงห์แคบเหมือนกัน แต่สัดส่วนองค์พระโปร่งบางกว่า สังเกตได้จากช่องไฟระหว่างเส้นซุ้มตรงกลาง มาถึงแขนซ้ายขวา...ห่างมากกว่า
ปริศนานี้ คลี่คลาย ในหนังสือปริอรรถาธิบายแห่งพระเครื่อง เล่มพระสมเด็จฯ มีภาพพระพิมพ์นี้ไว้ให้ดูเป็นองค์ครู แล้วอธิบายว่า เป็นแบบพิมพ์โปร่ง
ครู “ตรียัมปวาย ”จำแนกพิมพ์เกศบัวตูมไว้ห้าแบบ พิมพ์เขื่อง พิมพ์โปร่ง พิมพ์สันทัด พิมพ์ย่อม และพิมพ์เกศบัวเรียว ถ้าแม่นเนื้อ แม่นธรรมชาติพระสมเด็จวัดระฆังแบบพิมพ์ที่นอกเหนือจากวงการเล่น ยังมีให้คนเป็นพระแต่มีสตางค์น้อยได้ลุ้น
กลไกตลาดพระ กำหนดสเปกไว้ ซื้อขายกันแค่สองพิมพ์ แบบพิมพ์ที่เหลือ เช่นพิมพ์โปร่ง พิมพ์เกศบัวเรียว ก็เป็นพระที่เซียนเมิน นี่คือโอกาสทองของพวกเรา ที่ไม่ใช่คนหาพระไว้ขาย แต่ที่มีศรัทธาหาพระสมเด็จไว้แขวนคอคุ้มตัว
พูดถึงพิมพ์โปร่ง ผมได้ดูองค์จริง ราวๆปี 2522-2525 ในคอผู้กำกับตำรวจภูธรสมุทรสงคราม ยังพอจำชื่อได้ ท่านเป็นเพื่อนร่วมมหาวิทยาลัย กับพี่สมิต มนัสฤดี อดีตหัวหน้ากองหนังสือพิมพ์ไทยรัฐที่ลาลับไปแล้ว
...
ดูจากคอท่าน พระยังสวยคมสมบูรณ์ นึกถึงพิมพ์โปร่งในตรียัมปวาย แล้วตรงกัน
ใครที่มีหนังสือ ปริอรรถาธิบาย เล่มพระสมเด็จใกล้มือ ลองเปิดดู มีความสับสนอยู่บ้าง เพราะภาพพิมพ์โปร่ง ครูบอกไว้ในคำอธิบายรวม แต่พอเอาไปรวมกับเกศบัวตูมพิมพ์อื่นๆ พิมพ์โปร่งพิมพ์นั้น ครูท่านอธิบายเป็นพิมพ์สันทัด
แต่ก็มีข้อให้แน่ใจได้ว่า มีพิมพ์โปร่ง เส้นสายลายพิมพ์โปร่งบาง มีส่วนสูงกว่าพิมพ์เกศบัวตูมทั่วไป
ย้อนกลับมาหา หัวข้อเกศบัวตูม วัดระฆังพิมพ์ที่ 3 ผมพยายามเทียบเคียงกับพระแท้ในหนังสือของวงการ พิมพ์เกศบัวตูมมีไม่กี่องค์ จนแน่ใจว่า เป็นพิมพ์ฐานสิงห์แคบที่เป็นพิมพ์นิยมมาตรฐาน
ก็คือ คือเกศบัวตูมพิมพ์สันทัด ในหนังสือ “ตรียัมปวาย”
องค์ในคอลัมน์ แม่พิมพ์ถูกต้องทุกเส้นสาย ธรรมชาติครบครันทั้งด้านหน้าด้านหลัง สภาพพระสึกช้ำกำลังงาม โชว์เงาสว่างซึ้ง ที่สะท้อนจากความหนึกนุ่มในเนื้อ เป็นเกศบัวตูมที่เรียกว่าเนื้อจัด ดูง่าย ที่ต้องใช้คำว่าแท้ทะลุมิติ
พิมพ์ฐานสิงค์แคบ เป็นพิมพ์คุ้นตา จึงมีพระปลอมหลายฝีมือออกมามากมาย
สักยี่สิบปีที่แล้ว ผมซื้อพระฝีมือปลอมไว้องค์หนึ่ง ราคาหลักพัน เก็บไว้เตือนใจ ต่อมาไม่นาน ก็พบว่าเป็นฝีมือเดียวกับองค์ที่ประกวดได้รางวัลที่ 1 เจ้าของเป็นเซียนมีระดับ
ความน่าเชื่อถึงขั้นลงพิมพ์ในหนังสือเล่มหนาราคาหลักพัน...เป็นองค์ชี้โค้ด ชี้ธรรมชาติ แต่ก็ลงอยู่เล่มเดียว ไม่มีลงในหนังสือเล่มอื่นอีก แสดงว่าเซียนด้วยกันไม่ยอมรับ พระรางวัลที่ 1 องค์นี้ก็หายหน้าไป
ในขณะพระปลอมฝีมือเดียวกัน ก็มีวางขายเกร่อในแผงพระริมถนน
เกศบัวตูมปลอม ฝีมือดีก็พัฒนาตามมาไม่ขาด สำหรับผมถือว่าเป็นพิมพ์ฆ่าเซียน ใครที่หลงตัวว่าเป็นเซียน ทำตัวอยู่บนหอคอย ไม่ลดตัวลงมาดูพระแบกะดิน จึงถูกหลอกให้หลงพระปลอม กลายเป็นเซียนไม่มีแซ่ ไปแล้วหลายคน.
พลายชุมพล