พระคงดำ กรุวัดพระคงฤๅษี อ.เมืองลำพูน จ.ลำพูน

พระคง เป็นหนึ่งในพระพิมพ์ที่มีชื่อเสียงของเมืองลำพูน วัสดุเป็นดินเผา รูปทรงมีลักษณะเป็นพระพุทธรูปแสดงปางมารวิชัย พระเศียรโล้น ไม่มีพระเกตุมาลา ครองจีวรห่มคลุมเรียบบางแนบพระวรกาย ประทับนั่งขัดสมาธิเพชรบนฐานมีกลีบบัวที่คลี่คลายเป็นลายจุดไข่ปลาขนาดเล็ก รองรับด้วยฐานเรียบอีกชั้นหนึ่ง รอบพระวรกายมีประภาวลี หรือรัศมีที่เป็นเส้นรอบพระวรกาย เหนือขึ้นไปเป็นซุ้มปรกโพธิ์ ลักษณะรูปแบบของพระคง เป็นพระพิมพ์ขัดสมาธิเพชรที่อาจได้รับอิทธิพลจากพระพุทธรูปในศิลปะพุกามที่มีอิทธิพลจากพระพุทธรูปในศิลปะอินเดียแบบปาละและคุปตะปรากฏในงานศิลปกรรม เช่น พระพุทธรูป และพระพิมพ์ชนิดอื่นๆ ในวัฒนธรรมหริภุญไชย กำหนดอายุราวพุทธศตวรรษที่ 16-17

...

พระคง ตามประวัติที่กล่าวถึงส่วนใหญ่ต่างกล่าวว่า พบที่วัดพระคงฤๅษี อ.เมืองลำพูน จ.ลำพูน นอกกำแพงเมืองลำพูนไปทางทิศเหนือ
ตามตำนานที่เขียนขึ้นในสมัยหลัง กล่าวถึงการสร้างอารามของพระนางจามเทวี คือวัดอาพัทธาราม ด้านทิศเหนือของเมืองหริภุญไชย แต่จากสภาพปัจจุบันของวัดได้รับการบูรณะใหม่แล้ว ในบริเวณวัดแห่งนี้เคยมีการขุดพบพระพิมพ์ดินเผาเป็นจำนวนมากในปี 2485 ที่บริเวณฐานเจดีย์ประธาน และปี 2499 พบเป็นจำนวนมากที่บริเวณหลังวัด นอกจากการพบพระคงในบริเวณวัดนี้แล้ว ยังมีการขุดพบในแหล่งโบราณสถานเวียงกุมกาม วัดกานโถมหรือวัดช้างค้ำ ต.ท่าวังตาล อ.สารภี จ.เชียงใหม่ ราวปี 2527 ร่วมกับพระพิมพ์ศิลปะหริภุญไชยรูปแบบอื่นๆ

พระคงยอดพระคงกระพันเมืองเหนือ นอกจากพระรอด ซึ่งเป็นพระอยู่ในสกุลลำพูนแล้ว "พระคง" ก็เป็นพระอีกพิมพ์หนึ่ง ซึ่งได้จากกรุวัดพระคงและต่อมาภายหลังได้พบตามกรุอื่นๆ ในลำพูนอีกด้วย พระคงมีอายุเกือบ 1300 ปีเท่าๆ กับพระรอดกรุวัดมหาวันเลยทีเดียว พระคงเป็นพระสกุลลำพูนที่นิยมรองลงมาจากพระรอดยังพอที่จะหาได้โดยราคาไม่แพงนัก เพราะพระมีมากอยู่ ส่วนสีและเนื้อของพระคงมีส่วนเหมือนกับเนื้อของพระรอดทุกประการครับ สีทั้งหมดมีด้วยกัน 5 สีครับ คือ ขาว แดง เหลือง เขียว และดำ
ด้านพุทธคุณของพระคงนั้นเด่นทางคงกระพันชาตรียากที่จะหาพระพิมพ์อื่นทาบได้ครับ ผมขอให้ทุกท่านหลักฐานเงินทองมั่นคงเหมือนชื่อพระคงนะครับ

#ป๋องสุพรรณการันตี