น้ำตาตกใน เศร้าสุดๆ แฟนหนังบรรยายไม่ถูก ปิดไปแล้ว! โรงหนังสุดเก่าแก่ในตำนานของประเทศไทย โรงหนังลิโด้ Lido ที่อยู่คู่แฟนหนังมายาวนานมากๆ ถึง 50 ปี เริ่มเปิดให้บริการมาตั้งแต่ปี 2511 จนถึงวันสุดท้ายที่ปิดโรงไปแล้วในค่ำคืนวันที่ 31 พฤษภาคม โรงหนังลิโด้ Lido อันเป็นที่รักของแฟนหนังทั้งชาวไทยและต่างประเทศ
...
หลังจากนี้เป็นต้นไป ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน ทางเจ้าของพื้นที่ลิโด้ Lido ตัวจริง สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะบริหารจัดการแบบไหน ต้องจับตาต่อไป จะทุบทิ้งลิโด้ไป อาจจะเพื่อสร้างเป็นช็อปปิ้งมอลล์หลายสิบชั้น โกยเงินมหาศาลหรือไม่ เพราะรู้ๆ กันดีอยู่ที่ดินตรงลิโด้ มูลค่าเยอะมากๆ หรือจะแค่รีโนเวต (renovate) ปรับปรุงใหม่ให้ไฉไลทันสมัย ตอบโจทย์ยุคบริโภคนิยมมากขึ้นกว่าเดิม หรือจะยังทำเป็นโรงหนังต่อไปเหมือนเดิม แค่เปลี่ยนชื่อลิโด้ใหม่ และเปลี่ยมทีมผู้บริหารใหม่ น่าตามติดจริงๆ ว่าพื้นที่ลิโด้ Lido นี้จะลงเอยไปในทิศทางไหน
บันเทิงไทยรัฐออนไลน์ จะพาไปเปิดใจกับ คุณอ๊อด นันทา ตันสัจจา ประธานโรงภาพยนตร์ในเครือเอเพ็กซ์ Apex เจ้าของโรงหนังสุดเก่าแก่ของไทย ได้แก่ โรงหนังสยาม Siam (โดนเผาไปแล้วช่วงวุ่นวายการเมือง) ,สกาลา Scala, ลิโด้ Lido ในอดีตสามโรงแห่งนี้ เคยเป็นจุดสำคัญยิ่งที่ปลุกกระแสให้ย่านสยามสแควร์ กลายเป็นจุดศูนย์กลางอีกแห่งของกรุงเทพมหานคร
...
...
สรุปทางเจ้าของที่ลิโด้ตัวจริง สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะทุบลิโด้ทิ้งแล้วทำเป็นอะไร? "ไม่รู้! ไปถามทางโน้นสิ (ยิ้ม)" อ๋อ! ทางเจ้าของที่ยังไม่แจ้ง ว่าต่อไปลิโด้จะทำเป็นอะไร? "เนื่องจาก...เราไม่ใช่เจ้าของ ลิโด้เป็นบ้านเราก็จริง เราสร้างมาก็จริง แต่ถ้าถามว่าต่อไปจะทำเป็นอะไร คุณต้องไปถามเจ้าของที่ลิโด้ ว่าจะเอาไปทำอะไรต่อ"
...
มองกว้างๆ ส่วนใหญ่แล้ว คนไทยไม่ชอบอนุรักษ์ของเก่าๆ ชอบทุบทิ้งแล้วชอบของใหม่ๆ หรือนักธุรกิจส่วนใหญ่ก็จะเห็นแก่เงิน มองจุดๆ นี้อย่างไร? "โอ! อันนี้น่ากลัว (หัวเราะ) เอาอย่างนี้ดีกว่า...พูดแต่เรื่องดีๆ แล้วกัน (ยิ้ม) จริงๆ แล้วโอเค! โรงหนังสยามมันไฟไหม้ไปแล้ว ช่วยไม่ได้ ตอนนี้จะเป็นลิโด้ Lido หรือสกาลา Scala ก็ตาม มันเหมือนของแลนด์มาร์ค (landmark) ของที่นี่
"อย่างที่ต่างประเทศคนมาดูหนัง จะจ่ายแพงกว่าที่อื่นนะ แต่ของเรานี่ ด้วยความที่เรารักคนดูหนัง อยากให้คนได้ดูหนังในราคาที่ย่อมเยา ในสถานที่ดีๆ เราอยากให้พวกคุณรักเราด้วย เพราะพวกเราก็รักพวกคุณ ใช่มั้ย ถึงแม้เราไม่ได้ทำลิโด้ต่อแล้ว แต่ก็ยังอยากจะเห็นมันอยู่อย่างนี้ โอเคนะ ถึงแม้เราจะไม่มีลิโด้แล้ว แต่เรายังมีสกาลา Scala อยู่ อยากให้ช่วยกันไปดูกันเยอะๆ ด้วยค่ะ (ยิ้ม)"
เหตุผลหลักทางเจ้าของที่ สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะมาเอาที่ลิโด้ Lido คืนไป เพื่ออะไรกันแน่? "เขาจะเอาไปทำเอง" จะเอาไปทำแบบไหน จะทำเป็นช็อปปิ้งมอลล์ให้หมดเลย ไม่ทำโรงหนังแล้ว? "เขาจะเอาไปทำเอง ด้านล่างลิโด้ก็คงให้ร้านเช่าต่อ" จะทุบลิโด้ทิ้งหรือว่าแค่ปรับปรุงใหม่? "ทุบไม่ได้หรอกทุบยาก เพราะว่าโครงสร้างและอะไรอีกหลายๆ อย่าง"
ถ้าเจ้าของเดิม สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้ทีมใหม่ที่กำลังจะเข้ามา จะทำโรงหนังสานต่อลิโด้? "ก็ดีๆ รักษาเถอะๆ เราทำสุดความสามารถเราแล้ว เราได้แค่นี้ แต่ก็ชื่นใจนะ หลายวันมาแล้วนี่ คนดูมาส่งท้ายกันเยอะ เราดีใจนะมีคนเห็นคุณค่าเราใช่มั้ย"
คนเห็นคุณค่าของลิโด้เยอะอยู่ เพราะเป็นตำนานของโรงหนังไทย ขยันชอบหาหนังดีๆ มาให้ดูตลอด ในขณะที่โรงอื่นๆ ไม่มีให้ดูเลย? "เขามาเอาลิโด้ Lido เราไป เรารู้สึกเหี่ยวๆ นะ ไม่มีใครเห็นคุณค่าเรา เมื่อก่อนนะ เราทำสร้างมาเมื่อก่อนไม่มีอะไรนะ แถวสยามนี้ไม่มีอะไรเลย เสร็จแล้วพอมาวันนี้ เขาจะเอาไปทำเองแล้ว เขาไม่เห็นคุณค่าเราเลย เราเห็นมาตั้งแต่ตอกเสาเข็ม ด้านหน้าลิโด้ก็เป็นสวนปลูกฝรั่ง เห็นมาตั้งแต่แถวนี้มีแต่หัวส้วม" คือยังไงหัวส้วม? "คือไม่มีใครมาอยู่ไง มีแต่หัวส้วมที่คนเคยมาอยู่ แล้วก็ทิ้งไว้จากไป พอมาวันนี้เขาจะมาเอาไปแล้ว เราก็ใจหาย (เสียงเศร้ามากๆ)"
โรงหนังลิโด้ Lido สำหรับคุณนันทา เปรียบเหมือนกับอะไร? "เหมือนบ้านของเรา และพนักงานทุกคนก็อยู่ในบ้านหลังเดียวกัน เราอยู่กันแบบพี่น้อง แรกๆ แถวนี้มีรถเมล์วิ่งผ่านสายเดียว เรากลัวพนักงานไปกลับมาทำงานไม่ทัน ก็ผูกปิ่นโตให้ด้วย มีบางคนอยู่มา 50 ปีเหมือนเราเลย มีหลายคนมาอยู่กับเราตั้งแต่เด็กๆ ตอนนี้เขาก็ผมหงอกแล้ว (หัวเราะ)"
โรงหนังลิโด้ Lido เป็นอีกแหล่งสำคัญ ของการเรียนรู้ศาสตร์ทางด้านหนังอันทรงคุณค่าของนักศึกษา โดยเฉพาะนักศึกษาจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่อยู่ใกล้ๆ กัน และอีกบทบาทหนึ่งของลิโด้ Lido คือมีส่วนช่วยสร้าง ให้โอกาสผู้กำกับหน้าใหม่หลายคนไปแล้ว เพราะเปิดโอกาสให้หนังเข้าฉาย ในขณะโรงใหญ่อื่นๆ ปฏิเสธจะให้เข้าฉาย? "(ยิ้ม) เราให้โอกาสมากๆ เลย หนังบางเรื่องถูกที่อื่นปฏิเสธมา แต่มันมีคุณค่าในงาน คนเราถ้าไม่มีโอกาสฉายหนัง มันจะเกิดได้มั้ย เราต้องให้โอกาสเขา เราทำให้"
คุณนันทาจะไปสร้างโรงหนังใหม่ในที่อื่นๆ อีกมั้ย เพื่อทดแทนลิโด้ Lido ที่หายไป คนดูหนังจะได้มีโรงหนังทางเลือกเพิ่มขึ้นอีก? "ยังมีโรงหนังสกาลา Scala อยู่ ไปดูๆ มันหน่อย ช่วยๆ กันหน่อย สกาลา Scala เสียงก็ดี เราเลือกหนังดีๆ มีคุณค่า เราไม่เอายาพิษไปให้แฟนหนังเราดูหรอก หนังอะไรที่แรงเกินไปผิดศีลธรรมเราก็ไม่เอา"
คุณนันทาเป็นเจ้าของโรงหนังสยาม Siam อีกด้วย ช่วงที่โดนเผาไปเพราะมีเหตุวุ่นวายทางการเมือง สรุปใครเผากันแน่? "เอ้า! ไปถามตำรวจดีกว่ามั้ย (ยิ้ม)" ต้องถามเจ้าของโรงหนังสยามนี่แหละ น่าจะรู้ดีที่สุดแล้ว? "เอ้า! จะรู้ได้ยังไง ถ้ารู้จะได้ตามไป (เซนเซอร์) มันเลย! มาเผาบ้านฉันได้ยังไง (หัวเราะ) ประกันภัยยังไม่ให้เราสักบาท" จริงเหรอ? "จริง! (เสียงสูงมากๆ) เขาบอกว่าการเผาโรงหนังสยามเป็นก่อการร้าย"
คุณเหมียว จุไรรัตน์ ศิลปอุไร ผู้จัดการโรงหนังลิโด้ Lido เปิดใจด้วยน้ำเสียงเศร้าสลด กับบันเทิงไทยรัฐออนไลน์ "ลิโด้ Lido เปรียบเหมือนลูกพี่นะ พอเขาจะจากไปก็เสียใจ" มีนอนร้องไห้ด้วย? "เราร้องไห้ที่บ้านได้ แต่ร้องไห้ที่ลิโด้ Lido ไม่ได้ เพราะนายบอกว่าคุณคือคนถือธง ถ้าคุณล้มคนหนึ่งแล้วคนอื่นจะอยู่ได้ยังไง คนถือธงต้องแข็งแกร่ง เพราะฉะนั้นพี่จะไม่ร้องไห้ให้เห็น"
หลังจากนี้ก็จะไปดูแลต่อที่โรงหนังสกาลา Scala? "นายตั้งความหวังว่าพี่ต้องทำได้ และเหลือโรงเดียวที่สกาลา Scala ก็ไม่แน่ใจว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป นายบอกว่าฉันเชื่อฝีมือเธอ ฉันคิดว่าเธอทำได้ พอจบลิโด้ Lido หรือจบที่สกาลา Scala ไปแล้ว พี่คิดว่าจะไปทำงานส่วนตัว เป็นงานพวกตรวจสอบบัญชี ก็เตรียมหางานไว้แล้ว แต่ถ้านายบอกว่าพี่ทำตรงนี้ได้ พี่ก็จะอยู่ช่วยทำตรงนี้ไป ก็หวังว่าแฟนหนังของลิโด้ Lido จะตามไปใช้บริการที่สกาลา Scala ต่อ" อนาคตของสกาลา Scala จะเป็นอย่างไรต้องปิดตามลิโด้ Lido ด้วยหรือไม่? "เขาบอกว่า...อยู่ได้แค่ระยะหนึ่ง"
พี่เหมียวรู้ล่วงหน้านานแค่ไหน ที่ลิโด้ Lido ต้องปิดแล้ว? "รู้ล่วงหน้าประมาณ 5-6 เดือน เดิมเลยเจ้าของที่ จะทุบเลยแล้วสร้างใหม่ ที่รู้มาคือเขาส่งแบบที่จะก่อสร้างแล้วไม่ผ่าน ก็เลยเปลี่ยนแผนไม่ทุบแล้ว แค่รีโนเวทใหม่" ทีมใหม่ที่จะเข้ามาบริหาร จะทำเป็นโรงหนังต่อไปเหมือนลิโด้ Lido หรือไม่? "ไม่ทราบค่ะ จริงๆ เจ้าของเดิม (สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะบริหารจัดการแบบไหน) จะเอาด้านล่างที่เป็นร้านเช่าไป ให้เราทำโรงหนังอย่างเดียว มันอยู่ไม่ได้
"ทุกวันนี้ห้องเช่าด้านล่างทำให้โรงหนังอยู่ได้ เฉพาะค่าเงินเดือนพนักงานของเราเดือนหนึ่งก็ 2 ล้านแล้ว ค่าใช้จ่ายค่อนข้างเยอะ เจ้าของเดิมเขาไม่ได้มองว่าเราอยู่มาก่อน เขามองในด้านธุรกิจว่า ในเมื่ออยู่นานแล้วมันเก่า ก็ควรจะเปลี่ยนเจ้าใหม่เข้ามาดูแล เพื่อจะได้ตึกใหม่สิ่งใหม่เกิดขึ้น พี่คิดว่าเขาคงคิดอย่างนี้"
บางคนบอกว่าทุบๆ ไปเถอะเก่าแก่แล้ว สร้างใหม่สวยหรูได้เงินเยอะกว่า? "เขามองด้านธุรกิจ ไม่ได้มองด้านอนุรักษ์" เป็นที่รู้ๆ กันในแวดวงหนังว่าลิโด้ Lido เป็นโรงหนังที่เปิดโอกาสให้นักสร้างใหม่หน้าใหม่ ผู้กำกับหน้าใหม่ ที่ไม่มีโรงฉาย? "นักสร้างหนังใหม่ๆ เขาไม่มีที่ฉาย เราฉายให้ได้ ถ้าเป็นหนังที่ไม่เตะสถาบันไม่เตะการเมือง ทางลิโด้ Lido ให้ฉายในราคาต้นทุนค่ะ เพราะคนที่มาใช้บริการจะรู้ พี่ให้เขาฉาย 1 สัปดาห์ ตามกฎของหนังที่จะไปส่งเข้าประกวดตามที่ต่างๆ เพื่อที่เขาจะได้ส่งเข้าประกวดได้ ผู้กำกับก็จะได้โชว์ฝีมือเขาเอง ผู้กำกับบางคนพูดว่า เขาไม่ได้คิดหรอกว่าหนังจะทำเงินได้ แค่มาเข้าฉายที่ลิโด้ Lido ก็ภูมิใจแล้ว"
ไปคุยกันต่อกับ คุณลุงอุบล คล้ายทอง เจ้าหน้าอาวุโส บ้านเกิดอยู่ที่สุพรรณบุรี อายุทะลุ 70 ปีไปแล้ว แต่ยังมีไฟในการทำงานอยู่ ทำงานที่ลิโด้ Lido มายาวนานกว่า 50 ปีแล้ว ดูแลทุกๆ อย่างในโรงหนังลิโด้ Lido ทำงานกับลิโด้ Lido มาตั้งแต่เริ่มแรกเปิดให้บริการ "ผมทำมาตั้งแต่ปี 2511 เข้ามาทำงานหลังจากลิโด้ Lido เปิดไปแล้วไม่กี่เดือน ยุคแรกเลย เคยทำงานอยู่โรงหนังเมโทรแถวประตูน้ำมาก่อน พอลิโด้สร้างใหม่ก็เลยมาทำที่นี้
"ตอนแรกทำงานที่ลิโด้ Lido เป็นเด็กเดินตั๋ว (ส่องทางเดินพาคนดูไปที่นั่ง) ทำมาประมาณหนึ่งปี โรงหนังสกาลา Scala ทำใกล้จะเสร็จแล้ว เสี่ยเจ้าของสกาลา Scala และคุณนันทา เจ้าของลิโด้ Lido มาคัดคนไปทำงานที่สกาลา Scala จำได้เลยว่าสกาลา Scala เปิดรอบแรก 31 ธันวาคม 2512 ก็ทำงานเป็นเดินตั๋ว หลังจากนั้นก็ขยับมาเป็นพนักงานฉีกตั๋วหน้าโรง พอทำงานประมาณ 1 ปี ก็เลื่อนตำแหน่งเป็นหัวหน้าโรงหนัง คอยดูแลเด็กๆ ดูแลทุกอย่าง"
ลิโด้ Lido ปิดแล้ว คุณลุงอุบลจะไปทำงานที่ไหนต่อ? "หลังจากนี้เจ้านายให้ไปทำงานต่อที่สกาลา Scala (ยิ้ม)" กะจะทำต่อไปเรื่อยๆ? "ก็แล้วแต่เขาจะเมตตา (หัวเราะ)" รู้สึกอย่างไรที่ส่วนใหญ่คนไทยเรา ไม่ชอบอนุรักษ์ของเก่า ชอบทุบๆ ทิ้งไปหมด? "อาจจะใช่! (หัวเราะดังมากๆ)" จริงๆ แล้วของเก่าๆ ต้องรู้จักอนุรักษ์เอาไว้? "ใช่ๆ เด็กๆ ร้องไห้ไม่รู้เท่าไหร่ เข้ามากอดผม ลุงๆ มาร้องไห้กับผมบอกว่า ลุงๆ หนูจะไปดูหนังที่ไหน ผมก็บอกว่าต้องไปดูที่สกาลา Scala แล้วนะ"
อยากให้คุณลุงฝากไปถึงนักธุรกิจรวยๆ ผู้หลักผู้ใหญ่ที่ชอบทุบๆ ของเก่าทิ้งไป เห็นแก่เงินหน่อย? "(หัวเราะชอบใจใหญ่) อาจจะเป็นหน้าที่ของเขาก็ได้ เราอย่าไปว่าเขาเลย" ด่าหน่อยก็ได้นะ? "(หัวเราะ) อย่าไปว่าเขาเลย" ทุกสิ่งต้องเปลี่ยนแปลงไป? "เปลี่ยนไปได้" ตอนโรงหนังสยาม Siam โดนเผาช่วงวุ่นวายการเมือง คุณลุงเห็นคนเผาหรือไม่? "(รีบตอบ) ไม่เห็น! เขาไล่เรากลับหมด" นึกว่าเห็นชัด จะได้ไปเป็นพยานปากเอกกับตำรวจ? "(หัวเราะ) เขาปิดกุญแจ เขาไล่เรากลับบ้านหมดเลย"
ลูกสาวพันล้าน คุณโอ๋ จาตุศม เตชะรัตนประเสริฐ รองประธานกรรมการฝ่ายสื่อสารการตลาด บริษัทสหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด Sahamongkolfilm International ลูกสาวเจ้าพ่อหนังไทย เสี่ยเจียง สมศักดิ์ เตชะรัตนประเสริฐ คืนนี้คุณโอ๋ มาด้วยใจมาเพื่ออำลาอาลัยลิโด้ Lido อันเป็นที่รัก เพราะหลายสิบปีที่ผ่านมา ทางสหมงคลฟิล์มได้คัดสรรนำหนังนานาชาติหลากรสมากมาย มีคุณภาพมาเข้าฉายที่โรงหนังลิโด้ Lido
ลิโด้ Lido ปิดไปแล้ว ทีมใหม่ที่จะเข้ามาบริหารงาน คุณโอ๋อยากจะให้ทำเป็นโรงหนังต่อไปหรือไม่? "จริงๆ โอ๋ไม่รู้ว่าจะมีคนใหม่เข้ามาทำหรือเปล่า" อยากจะให้ทำเป็นโรงหนังต่อไปเหมือนลิโด้ Lido หรือว่าทุบทิ้งทำเป็นช็อปปิ้งมอลล์ได้เงินเยอะๆ ชอบแบบไหนดี? "ในฐานะที่เราเป็นบริษัทที่นำหนังเข้ามา เราก็ยังอยากจะให้เป็นโรงหนังต่อไปอยู่" ถ้าทีมใหม่เข้ามาบริหารงานยังทำโรงหนังแบบเดิมอยู่ ก็ยินดีจะทำงานร่วมกัน? "ค่ะ เราก็จะนำหนังเข้ามาฉายให้อยู่"
รู้สึกอย่างไรบ้างที่ไทยเรา ไม่ชอบอนุรักษ์ของเก่า ชอบทุบๆ ของเก่าทิ้งแล้วสร้างใหม่ๆ? "จริงๆ มันเป็นเหตุผลของแต่ละคนเนอะ คนที่เป็นเจ้าของที่หรือเป็นนักธุรกิจก็ต้องมีเหตุผลของเขา ทุกคนมีเหตุผลแตกต่างกันไปค่ะ" แต่จริงๆ แล้ว คุณโอ๋ก็อยากจะให้ลิโด้ Lido ตรงนี้ยังคงเป็นโรงหนังลิโด้ Lido ต่อไป? "คนในวงการหนังก็อยากจะให้ลิโด้ Lido ยังคงเป็นโรงหนังต่อไป เพราะลิโด้ Lido มีความทรงจำดีๆ มีคนดูเยอะแยะมากมาย"
เข้มมาแต่ไกล เต๋า สมชาย เข็มกลัด ดาราดังที่มีความผูกพันกับลิโด้ Lido มายาวนานหลายสิบปี ก็มาร่วมอำลาลิโด้ Lido ด้วยได้กล่าวสั้นๆ ไว้ว่า "เศร้า" ส่วนนักร้องหนุ่มหน้าใส คชา เอเอฟ นนทนันท์ อัญชุลีประดิษฐ์ บอกเลยว่า "เป็นครั้งแรกและครั้งสุดท้ายที่ได้มาดูหนังที่ลิโด้ Lido จริงๆ ไม่สะดวกจะมาดูที่ลิโด้ Lido เพราะบ้านอยู่ไกลแถวบางบอน มีแต่ผ่านไปผ่านมาครับ คืนนี้ก็ได้มาดูที่ลิโด้ Lido เป็นครั้งแรกและครั้งสุดท้ายครับ (ยิ้มอ่อน)"
คุณน้าจูน อีกคนที่รักลิโด้ Lido ซื้อตั๋วหนังรอบสุดท้ายไม่ทัน แต่ก็มายืนเฝ้ารอบริเวณหน้าลิโด้โรง 3 เผื่อจะมีใครไม่มา หรือว่าจะขายตั๋วให้ก็พร้อมซื้อตั๋วเรื่อง รักเรา จะพบกัน Tonight, At Romance Theater เพื่อที่จะเข้าไปอยู่ในบรรยากาศหนังรอบสุดท้ายของลิโด้ ร่วมเก็บเกี่ยวความทรงจำครั้งสุดท้าย คุณน้าจูนกล่าวว่า "เป็นแฟนหนังลิโด้ Lido มานานกว่า 30 ปีแล้ว มาดูหนังที่นี่เรื่อยๆ พบรักกับแฟนก็แถวๆ ลิโด้ Lido ก็เลยมีความรักความผูกพันมากๆ กับลิโด้ Lido".
