“โรคมะเร็ง” เป็นโรคที่มีความร้ายแรงถึงชีวิต และจากข้อมูลล่าสุดมะเร็งยังเป็นสาเหตุการตายอันดับ 1 ของคนไทย โดยพบผู้ป่วยใหม่ประมาณ 1.1 แสนคนต่อปี และมีแนวโน้มป่วยและเสียชีวิตเพิ่มขึ้น ซึ่งมะเร็งที่พบมากที่สุดในเพศชาย 5 อันดับ คือ มะเร็งตับและท่อน้ำดี มะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
ส่วนมะเร็งที่พบมากที่สุดในผู้หญิง 5 อันดับแรก คือ มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก มะเร็งตับและท่อน้ำดี มะเร็งปอด และมะเร็งลำไส้ใหญ่
จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า “มะเร็งไต” เป็นโรคที่พบได้ไม่มากเมื่อเทียบกับมะเร็งอื่นๆ โดยพบผู้ป่วยมะเร็งไต 1.6 รายต่อประชากรแสนคน โดยพบผู้ป่วยเพศชายมากกว่าเพศหญิง และมักพบโรคนี้ในผู้ป่วยอายุ 50-70 ปี อย่างไรก็ดี แม้ว่าจะพบโรคมะเร็งไตน้อย แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีอันตราย เราจึงควรมาทำความรู้จักโรคนี้กันให้มากขึ้น
ปัจจัยเสี่ยง
แบ่งออกเป็นปัจจัยที่หลีกเลี่ยงได้ ซึ่งได้แก่ การสูบบุรี่ ความอ้วน และโรคความดันโลหิตสูง ส่วนปัจจัยที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ คือ พันธุกรรม ผู้ที่มีพ่อแม่ พี่น้อง หรือญาติเป็นมะเร็ง ก็มีความเสี่ยงจะเป็นมากกว่าคนอื่น นอกจากนี้ยังพบว่าการใช้สมุนไพรบางชนิด เช่น ไคร้เครือ เป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็ง รวมทั้งการใช้ยาแก้ปวดบางชนิดนานเกินไป
...
อาการ
โรคมะเร็งไตในระยะแรกมักไม่มีอาการใดๆ จนกระทั่งเมื่อมะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้นมาก คนไข้จึงจะมีอาการปวดเอว พบก้อนบริเวณเอว ปัสสาวะเป็นเลือด เบื่ออาหาร น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ หากมีอาการดังกล่าวข้างต้นมักเป็นมะเร็งไตระยะหลังแล้ว จึงควรรีบไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรักษาทันที
การวินิจฉัย
แพทย์จะทำการซักประวัติและตรวจร่างกาย เพื่อประเมินความรุนแรงของโรคและสมรรถภาพความแข็งแรงของร่างกาย จากนั้นแพทย์จะส่งตรวจเลือดและปัสสาวะ เพื่อประเมินการทำงานของไตและความแข็งแรงของร่างกาย
สุดท้ายคือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) เพื่อประเมินระยะของโรค เพราะการอัลตราซาวนด์เพียงอย่างเดียว ไม่สามารถบอกได้ว่าก้อนที่พบเป็นก้อนเนื้อหรือก้อนน้ำชนิดใด จึงต้อง CT Scan เพิ่มเติม เพื่อการวินิจฉัยที่มีประสิทธิภาพและแม่นยำมากยิ่งขึ้น
ชนิดของมะเร็งไต มี 2 ชนิด คือ
• มะเร็งของเนื้อไต เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นในตัวไตเอง ระยะแรกมักไม่มีอาการ หากตรวจเจอในระยะหลังๆ มักมีการลุกลามไปที่เส้นเลือดดำ
• มะเร็งเยื่อบุทางเดินปัสสาวะ อาการแสดงคือ ปัสสาวะเป็นเลือดหรือตรวจพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ อาจตรวจพบก้อนเนื้อในทางเดินปัสสาวะจากการอัลตราซาวนด์ช่องท้อง หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) มะเร็งชนิดนี้ถ้าเป็นระยะลุกลาม จะลามไปที่ท่อไตและกระเพาะปัสสาวะได้
การรักษา แบ่งการรักษาตามจุดมุ่งหมายของการรักษา คือ
การรักษาเพื่อหวังผลหายขาด นั่นคือ การผ่าตัด เป็นการรักษาหลักวิธีเดียวที่ทำให้โรคมะเร็งไตระยะ 1-3 หายขาดได้ ซึ่งวิวัฒนาการผ่าตัดรักษาโรคมะเร็งไตในปัจจุบันมีความก้าวหน้า และมีประสิทธิภาพอย่างมาก โดยมีการผ่าตัดทั้งหมด 3 วิธี
หลักการผ่าตัดทั้ง 3 วิธีเหมือนกัน คือ เป็นการผ่าตัดเอาเนื้อร้ายออกจากตัวคนไข้ ซึ่งต้องประเมินก่อนว่า ถ้าก้อนเล็ก สามารถตัดออกได้เฉพาะก้อนแล้วทำการเย็บไต แต่ถ้าก้อนใหญ่มาก ก็ต้องตัดไตออกทั้งลูก ซึ่งคนเรามีไต 2 ข้าง หากตัดไป 1 ข้าง ร่างกายก็สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้
1. การผ่าตัดแบบเปิด เป็นการรักษาที่มีมาแต่ดั้งเดิม คือ การผ่าตัดแบบเปิด จะผ่าเอามะเร็งออกตรงบริเวณชายโครง แผลจะค่อนข้างยาว คนไข้จะเสียเลือดค่อนข้างมาก และหลังจากผ่าตัดอาจทำให้หายใจไม่สุดเพราะเจ็บบริเวณชายโครง แผลอาจหายช้า ทำให้ฟื้นตัวช้า ส่วนข้อดีของการผ่าตัดแบบเปิดคือค่าใช้จ่ายไม่แพง
2. การผ่าตัดแบบส่องกล้อง คือ การที่ศัลยแพทย์ทำการผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องเข้าไปในช่องท้องเพื่อเข้าไปผ่าตัดไต โดยการใส่ลมเข้าไปในช่องท้องเพื่อให้มีพื้นที่สำหรับการผ่าตัด ข้อดีของการผ่าตัดด้วยวิธีนี้คือ แผลเล็ก คนไข้เสียเลือดน้อย ฟื้นตัวได้เร็ว และไม่เจ็บแผลมาก เพราะสามารถเอาไตออกที่แผลบริเวณท้องน้อยด้านล่างแทนที่จะเป็นบริเวณชายโครง ซึ่งการผ่าตัดแบบส่องกล้อง ศัลยแพทย์จะต้องมีความชำนาญในระดับหนึ่ง เพราะการผ่าตัดผ่านกล้อง อุปกรณ์ที่ใช้จะมีลักษณะเป็นแท่งยาว ไม่เหมือนมือของมนุษย์ปกติ นอกจากนี้ภาพที่เห็นจะต้องมองผ่านจอภาพ จึงต้องมีการประสานระหว่างการมองกับการควบคุมอุปกรณ์อย่างสอดคล้อง
...
3. การผ่าตัดโดยใช้หุ่นยนต์ เป็นความทันสมัยของการผ่าตัดในยุคปัจจุบัน เพราะใช้หุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัด กล่าวคือ หุ่นยนต์จะเป็นคนถือเครื่องมือหลายๆ ชิ้น เป็นผู้ช่วยของแพทย์ โดยที่แพทย์จะนั่งที่เครื่องบังคับ (console) แล้วบังคับให้หุ่นยนต์ทำการผ่าตัด ความพิเศษของการผ่าตัดด้วยวิธีนี้คือ สามารถมองภาพได้ 3 มิติ และมือของหุ่นยนต์สามารถหมุนได้รอบตามมือที่แพทย์หมุน จึงทำให้การผ่าตัดและการเย็บแผลมีประสิทธิภาพสูงสุด คนไข้เสียเลือดน้อย แผลมีขนาดเล็ก และฟื้นตัวเร็ว ส่วนข้อเสียคือ ค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง
ทั้งนี้ การจะเลือกผ่าตัดด้วยวิธีใด ขึ้นอยู่กับความพร้อม ตำแหน่งของก้อนมะเร็งที่ไต ระยะของโรคและความสมัครใจของคนไข้ ซึ่งอย่างที่กล่าวไปข้างต้นแล้วว่า หากตรวจพบมะเร็งไตในระยะแรก โอกาสรักษาหายขาดก็มีสูง และการผ่าตัดก็เป็นวิธีเดียวที่ทำให้โรคหายขาด
--------------------------------------------------------
...
แหล่งข้อมูล
อ.นพ.พชรพงศ์ เจนจิตรานันท์ สาขาวิชาศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ ภาควิชาศัลยศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
ขอเชิญร่วมงาน “RIAC 2018”
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดลจัดงานประชุมวิชาการนานาชาติแห่งปี “Ramathibodi International Academic Conference (RIAC 2018)” ขึ้นระหว่างวันที่ 3-5 กันยายน 2561 ณ โรงแรม แบงค็อก แมริออท มาร์คีส์ ควีนส์ปาร์ค
ในปีนี้มีหัวข้องานประชุมที่น่าสนใจมากมาย อาทิ การรักษาโรคมะเร็งที่ทันสมัย, การประชุมการปลูกถ่าย 2,000 ไต 200 ตับ, การก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุ จะมีการดูแลอย่างไร, การรักษาทางศัลยกรรม โดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย, การศึกษาวิจัยเรื่องยีนและจีโนม, การประชุมร่วมกับมหาวิทยาลัยโอซาก้า ประเทศญี่ปุ่น, พ.ท.นพ.ภาคย์ โลหารชุน และทีมนักดำน้ำ มาร่วมเปิดประสบการณ์ช่วย 13 ชีวิต, การรักษาแบบสหสาขาวิชา, นโยบายสาธารณสุขระดับชาติโดยผู้บริหารระดับสูงจากกระทรวงและแพทย์ดีเด่น ซึ่งเป็นศิษย์เก่าแพทย์รามาธิบดี
หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถสอบถามได้ที่โทร. 0-2201-2193, 0-2201-2606, 0-2201-1542
หรือดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.riac2018.com/