ฝรั่งหลายชาติอึ้งกับ 13 ชีวิตที่ติดถ้ำหลวงสิบวัน และยิ่ง “ทึ่ง” เมื่อรู้ว่า สิ่งหนึ่งที่พวกเขารักษาชีวิตไว้ได้ เพราะโค้ชสอนให้ทำสมาธิคนไทยไม่ตื่นเต้นกับเรื่อง “สมาธิ” ดูจะรู้กันดี นั่งกำหนดนับลมหายใจ ก็สมาธิ นั่งภาวนา ไม่ว่าจะพุทโธ หรือสัมมาอรหัง ก็สมาธิ คัมภีร์พุทธศาสนา สอนวิธีทำสมาธิไว้ 40 วิธี ทุกวิธีมีจุดหมายที่ความตั้งมั่นของจิตคำจำกัดความของสมาธิ ก็คือ เอกัคคตา ซึ่งแปลว่า ภาวะจิตที่มีอารมณ์เป็นหนึ่งสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) อธิบายประโยชน์ของสมาธิไว้ ใน “พุทธธรรม” ไว้หลายระดับประโยชน์ที่เป็นความมุ่งหมายที่แท้จริงของสมาธิตามหลักพระพุทธศาสนา คือเป็นส่วนสำคัญแห่งการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นจากกิเลสและทุกข์ทั้งปวงประโยชน์ต่อมา สร้างความสามารถพิเศษเหนือสามัญวิสัย ใช้สมาธิระดับฌานสมาบัติทำให้เกิดฤทธิ์และอภิญญาขั้นโลกีย์อย่างอื่น คือหูทิพย์ ตาทิพย์ ทายใจคนอื่นได้ ระลึกชาติได้ประโยชน์ด้านสุขภาพจิตและการพัฒนาบุคลิกภาพ ทำให้เป็นผู้มีจิตใจและบุคลิกเข้มแข็ง หนักแน่น มั่นคง สงบ เยือกเย็น สุภาพ นิ่มนวล สดชื่น ผ่องใส กระฉับกระเฉง กระปรี้กระเปร่า งามสง่า มีเมตตากรุณามองดู รู้จักตนเองและผู้อื่น ตามความเป็นจริงและเตรียมจิตให้อยู่ในสภาพพร้อมและง่ายต่อการปลูกฝังคุณธรรมต่างๆ เสริมสร้างนิสัยที่ดี รู้จักทำใจให้สงบและสะกดยั้งผ่อนเบาความทุกข์ที่เกิดขึ้นในใจได้ สมัยใหม่ว่า มีความมั่นคงทางอารมณ์ มีภูมิคุ้มกันโรคทางจิตประโยชน์ของสมาธิในชีวิตประจำวัน ช่วยให้จิตใจผ่อนคลาย หายเครียด หายกระวนกระวาย หยุดยั้งความกลัดกลุ้มวิตกกังวล เป็นเครื่องผ่อนพักกาย ให้ใจสบายและมีความสุขสิ่งเสริมประสิทธิภาพในการทำงาน การเล่าเรียน และการทำกิจการทุกอย่างช่วยเสริมสุขภาพกายและใช้แก้ไขโรคได้ เมื่อกายไม่สบายจิตใจก็พลอยอ่อนแอเศร้าหมองขุ่นมัว ครั้นเสียใจก็ไม่มีกำลังใจ ก็ซ้ำให้โรคทางกายทรุดลงไปอีกเวลาร่างกายปกติ เมื่อเจอเรื่องเศร้าเสียใจรุนแรง ก็ล้มป่วยเจ็บไข้ไปได้ผู้ที่มีจิตใจเข้มแข็งสมบูรณ์ เมื่อเจ็บป่วยก็ไม่สบายอยู่แค่กาย จิตใจไม่พลอยป่วยไปด้วย กลับใช้ใจที่สบาย บรรเทาโรคทางกายได้อีก ทำให้โรคหายง่ายขึ้นหรือแม้แต่ใช้กำลังสมาธิระงับทุกข์ทางกายไว้ได้ ผู้มีจิตผ่องใสเบิกบาน ย่อมช่วยให้กายเอิบอิ่มผิวพรรณผ่องใสสุขภาพกายดี เป็นภูมิต้านทานโรคไปในตัวความสัมพันธ์นี้ มีผลต่ออัตราส่วนของความต้องการ และการเผาผลาญใช้พลังงานของร่างกาย คนที่มีจิตใจสบายผ่องใสสดชื่นเบิกบาน ต้องการอาหารน้อยลงคนธรรมดาเมื่อมีเรื่องดีใจ ปลาบปลื้มอิ่มใจ ไม่หิวข้าวพระที่บรรลุธรรม มีปีติเป็นภักษา ฉันอาหารวันละมื้อเดียว แต่ผิวพรรณผ่องใสอานิสงส์ของสมาธิ ยังมีในพระบาลีบทหนึ่งเมื่อทำสมาธิภาวนาให้เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อการได้ญาณทัสสนะ ได้แก่การกำหนดหมายในแสงสว่าง อธิษฐานทิวาสัญญา กำหนดหมายว่าเป็นกลางวัน มีใจเปิดโล่ง ฝึกให้จิตมีความสว่างเหมือนกันทั้งกลางวันและกลางคืนพระผู้มีสมาธิถึงระดับนี้ แม้ไปอยู่ในถ้ำที่มืดแค่ไหน ก็เหมือนเปิดไฟให้สว่างวิชาสมาธิของพุทธศาสนา แค่รู้จักปฏิบัติขั้นพื้นๆ อย่างเด็กๆที่ติดถ้ำหลวง ก็เท่ากับลดการใช้พลังงานในตัว ยืดเวลาชีวิตได้ต่อไป หากมีสมาธิดี ความหิวก็จะน้อยลงหรือไม่มีเรื่องอย่างนี้ไม่เรียกปาฏิหาริย์ของวิชาสมาธิ แล้วจะเรียกว่าอะไร.กิเลน ประลองเชิง
