กรมส่งเสริมการเกษตร เดินหน้าขยายผลจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน ใช้แสงไฟไล่และล่อแมลงผีเสื้อกลางคืนที่ จ.ยะลา เชื่อสามารถลดการระบาดหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนได้ โดยชู อ.บันนังสตา เป็นต้นแบบการดำเนินวิธีผสมผสาน เผยปีที่ผ่านมาดำเนินการขยายผลทั้งจังหวัด
นายรพีทัศน์ อุ่นจิตตพันธ์ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า ทุเรียนเป็นพืชเศรษฐกิจหลักของจังหวัดยะลา โดยในปี 2566 มีพื้นที่ปลูก 96,234 ไร่ ผลผลิตออกสู่ตลาดจำนวน 89,661 ตัน มูลค่ารวมกว่า 6,600 ล้านบาท มูลค่าการส่งออก ร้อยละ 54 จำหน่ายในประเทศ ร้อยละ 46 และในปี 2567 พบว่ามีพื้นที่ปลูก 105,400 ไร่ และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วง 3-5 ปีนี้ ทั้งนี้ ในปีที่ผ่านมาทุเรียนยะลาถูกตรวจพบว่ามีการระบาดของหนอนเจาะเมล็ดทุเรียน ทำให้ผู้ส่งออกถูกตีกลับสินค้า ส่งผลให้ทุเรียนในจังหวัดยะลาราคาตกต่ำ ทำให้เกษตรกรเสียโอกาสที่จะสร้างรายได้จากการจำหน่ายทุเรียน
...
รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวต่อว่า ดังนั้น กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดยะลา จึงได้ดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าว เพื่อเป็นการสร้างภาพลักษณ์ให้กับทุเรียนจังหวัดยะลาให้เป็นที่ยอมรับ จัดทำแปลงต้นแบบการใช้แสงไฟไล่และล่อแมลงในสวนทุเรียน ครอบคลุมพื้นที่ทั้ง 8 อำเภอของจังหวัดยะลา รวม 377 แปลง และปี 2567 ได้ขยายผลแปลงต้นแบบเพิ่มในพื้นที่กลุ่มจังหวัดชายแดนใต้ ซึ่งมีการปลูกทุเรียน ได้แก่ จ.นราธิวาส และ จ.ปัตตานี
นายรพีทัศน์ กล่าวอีกว่า เพื่อให้การป้องกันหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนเห็นผลเป็นรูปธรรม เกษตรกรในพื้นที่เกิดการขยายผลการใช้แสงไฟสีขาวและสีเหลืองส้มไล่แมลงผีเสื้อกลางคืน และใช้ไฟสีม่วงล่อแมลงผีเสื้อกลางคืนไม่ให้วางไข่ที่ผลทุเรียน เนื่องจากผีเสื้อกลางคืนมีหลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดวางไข่และสร้างความเสียหายต่อผลผลิตทุเรียนแต่ละระยะต่างกัน เช่น หนอนกินดอก หนอนเจาะผล (Fruit borer) หนอนเจาะเมล็ดทุเรียน (Durian seed borer) โดยเฉพาะอย่างยิ่งผีเสื้อหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนนั้น เมื่อระบาดจะสร้างความเสียหายกับผลผลิตทุเรียนและภาพลักษณ์ของทุเรียน ทำให้ทุเรียนยะลาไม่เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคและผู้ส่งออก กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดยะลา จึงได้จัดกิจกรรม "แสงแรกแห่งฤดูทุเรียนยะลา ปี 2567" ขึ้น ณ ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ต.ตาเนาะปูเต๊ะ อ.บันนังสตา จ.ยะลา ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวมีการใช้แสงไฟจัดการกับหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนมาตั้งแต่ปี 2558
...
ด้าน นายอุทัย หงส์เพชร เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนใน อ.บันนังสตา กล่าวว่า ตนเป็นเกษตรกรต้นแบบ ซึ่งได้ริเริ่มการใช้แสงไฟจัดการกับหนอนเจาะเมล็ดทุเรียน ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ของชาวสวนทุเรียน โดยทุกปีจะมีผลผลิตเสียหายจากการถูกหนอนเจาะ หรือที่เรียกกันว่าทุเรียนรู ร้อยละ 15-20 ของผลผลิตที่ได้ เกษตรกรจะต้องทิ้งหรือจำหน่ายทุเรียนในราคาต่ำ ทำให้สูญเสียรายได้ จึงพยายามป้องกันปัญหาโดยการฉีดพ่นยาและสารเคมี แต่ผลที่ได้ไม่เป็นไปตามแผน ทั้งยังมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้นและเกษตรกรเองก็ไม่ปลอดภัย ประกอบกับพื้นที่ปลูกทุเรียนเป็นพื้นที่สูงบนภูเขา ต้นทุเรียนอายุมาก ลำต้นสูง จัดการยาก ที่สำคัญสวนทุเรียนตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้ำของชุมชน ไม่สามารถใช้สารเคมีได้
"สังเกตว่าต้นทุเรียนที่อยู่ใกล้เสาไฟฟ้าริมถนน ผลผลิตเสียหายจากหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนน้อยมาก จึงคิดว่าแสงไฟน่าจะมีผลต่อหนอนเจาะเมล็ดทุเรียน ซึ่งแม่ของหนอนเจาะเมล็ดทุเรียน คือ ผีเสื้อกลางคืน ซึ่งจะบินจากพื้นดินขึ้นไปวางไข่ที่ผลทุเรียนตอนกลางคืน ดังนั้น เมื่อต้นทุเรียนอยู่ที่สว่าง การวางไข่จึงน้อยกว่าสวนทั่วไปที่อยู่ในที่มืด จากข้อสันนิษฐานดังกล่าวจึงได้เริ่มทดลองติดหลอดไฟที่ต้นทุเรียนตั้งแต่ปี 2558 พบว่าปัญหาทุเรียนรูลดลง จึงเพิ่มพื้นที่ใช้แสงไปในสวนทุเรียนทั้งหมด 15 ไร่ ปัจจุบันเกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียงได้หันมาใช้แสงไฟไล่ผีเสื้อกลางคืนเพิ่มขึ้น ประมาณ 500 ไร่ ซึ่งตนได้ลองเปรียบเทียบต้นทุนการป้องกันปัญหาหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนในพื้นที่ 15 ไร่ โดยวิธีการใช้แสงไฟ พบว่ามีค่าใช้จ่ายเพียงแค่ 12,000 บาทต่อปี แต่หากใช้การฉีดพ่นสารเคมี จะมีค่าใช้จ่ายประมาณ 125,000 บาทต่อปี" เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียน ที่ อ.บันนังสตา กล่าว
...
สำหรับช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการเปิดไฟ คือ ต้องเปิดเมื่อเริ่มมืดหรือหมดแสงสว่างของกลางวันไปจนถึงเริ่มมีแสงสว่างของวันใหม่ ซึ่งเวลาโดยประมาณ คือ 18.00-06.00 น. และต้องคำนึงถึงระยะการเจริญเติบโตของทุเรียน โดยเกษตรกรต้องเปิดไฟตั้งแต่ช่วงผลเล็ก แต่เกษตรกรในพื้นที่ อ.บันนังสตา ส่วนใหญ่เริ่มเปิดไฟตั้งแต่ช่วงดอกระยะมะเขือพวง เพื่อป้องกันหนอนเจาะดอกด้วย และเปิดไปจนถึงเก็บเกี่ยวผลผลิต นอกจากนี้ การใช้แสงไฟให้ได้ผลดีต้องคำนึงถึงความทั่วถึงของแสง เพราะหากมีพื้นที่ที่แสงสว่างไปไม่ถึง และบริเวณที่มีเงาจากทรงพุ่มหรือเงาจากสิ่งอื่นๆ บังแสง ผลผลิตก็จะเสียหาย สำหรับหลอดไฟที่เกษตรกรใช้ไล่แมลงผีเสื้อกลางคืน จะใช้หลอดไส้แสงสีขาว หรือแสงสีเหลืองส้ม ซึ่งประสิทธิภาพในการป้องกันไม่แตกต่างกัน.
...
